Prenten aan de galg, 24 verhalen

„De tijd ontbrak ons, Monseigneur.”

„En de wil, Provoost. Steeds hebben ulieden de schuldbrieven verlengd. Wellicht hopend, dat iets de verzilvering zou verhinderen. Ik kan voor u niets doen.”

„Hertog Elenrik zal de schuldbrieven nemen en zijn invloed zal zeer sterk worden in Uw Bisdom, Monseigneur.”

„Schande over u, Provoost. Dat gij daaraan eerst denkt in mijn stervensuur. Daarom zal mijn opvolger de allereerste taak hebben uw horigheid aan Hertog Henrik te verminderen. Laat dit een les zijn: Leef voortaan van uw eigen middelen... niet van schuldbrieven. Vaarwel.” „Monseigneur, vergeve mij...”

„Vaarwel.”

De Provoost van de kooplieden ging heen met gebogen hoofd. Zijn ogen gloeiden. De Abt klopte hem bemoedigend op de schouder; met neergeslagen ogen en getuite mond.

En uit de steden en dorpen trokken de joden. Soms tientallen families, soms enkelingen uit een dorp. Een onzichtbare hand zaaide moeiten en zorgen op hun weg. Hier weigerde men water, ginds moesten zij overnachten buiten de poorten en toch werd de zware stadstol geheven. Weer verder roofde men hun paarden, of balen koopwaar, vorderde wagens. Of joeg hen op, terug; of liet hen niet trekken. Er werden joden zwaar gewond. Velen van Rabbi Jesaia’s geheime boden keerden niet terug... Het eerste weerlicht van de naderende pogrom!

En op een avond verscheen een ruiter voor het buitenverblijf van de Aartsbisschop. Hij verborg zijn gezicht met zijn mantel, toen hij de brief overgaf aan de wacht. Reed spoorslags weg in de dreigende duisternis.

De Abt ontving de missive en verborg haar onder zijn pij toen hij het handschrift had herkend. Tersluiks keek hij naar de Kerkvorst.

Hij schrok van het felle grijs in de ogen, dat vonkte door het kaarslicht.

85