Prenten aan de galg, 24 verhalen

Zij ontbonden zijn polsen, Maerten Louwensz wreef de pijnlijke striemen, zegde met gebogen hoofd:

„Op mijn akker staat geen hoeve meer. Deze mannen hebben haar verbrand. Mijn dochter is gevlucht, Onze Lieve Vrouwe sta haar hedennacht bij.”

Ane de Vrieze sloeg Jan Adriaensz met de vuist in het gezicht, zodat hij bloedde uit neus en mond.

„Zij zullen je hoeve herbouwen, Maerten Louwensz. Straks als dit gewest is vrij gevochten. En jij, Jan Adriaensz... en jij, Wiebe Jaspersz... en jullie anderen... brandschatters!!... heden nog gaan jullie naar Leiden en meldt je bij de vrij-vechtmeester en hopman van de Geuzen. Je zult dienen in het ontzettingsleger voor Haarlem, dat morgen opbreekt. Ga.” Zwijgend verlieten de boeren de hoeve van Ane de Vrieze en trokken naar Leiden. Maerten Louwensz bleef treuzelen in de stal en vroeg:

„Waar moet ik heen, Ane de Vrieze? Ik, oude man van meer dan zeventig jaren en zonder een penning?”

„Bidt tot je Lieve Vrouwe, Maerten Louwensz, het is niet anders. Vandaag kan hetzelfde lot mij treffen door de hand van een Spanjaard. Ieder voor zich en God voor ons allen. Ga nu... ik heb te doen.”

Geslagen stapte Maerten Louwensz in de beginnende grauwe dag...

Hij keerde terug naar zijn verbrande hoeve. Het stonk er naar verkoold vlees, want z’n vee was bedolven onder het ingestorte dak. Hij vond de kruik met Carolusguldens, onbeschadigd. En hij vond óók het lijk van Neeltje, zijn dochter... Zij lag in een hoek van de stal, waar zij zich verborgen had achter zakken rogge, een schuilhoek die hij had gemaakt als eens de Spanjaarden zouden komen, bij nacht en ontij. Zij was niet verminkt door het vuur, maar haar gezichtje was vertrokken, blijkbaar was zij gestikt. Lang staarde hij naar het dode kind, een snik kwam op in z’n keel, één snik om al het leed in z’n lange moeilijke leven. Toen nam hij haar

57