Vorst van de ballingschap

uit hun rijtuigen stegen en de zaal binnengingen. Daar was de opperrabbijn, en de parnassijns volgden direct, daar was mijnheer de commissaris, daar waren Elia van Zuiden en zijn vrouw en kinderen en demonstreerden hun rijkdom, daar was Hartog Cohen, de grote papierkoopman, die misprijzend naar de menigte keek, want hij had het nooit naar zijn zin, daar waren de welgestelde joden van Rotterdam en de christenrelaties van Abrahams antiekhandel. En als een uitzonderlijk juweel was er de equipage met de schimmels van het huis Belmonte, w^raaruit Jolanthe Belmonte-Lopez de Vega steeg; en daarom kwam Abraham naar de buitendeur om haar naar binnen te geleiden. De equipage wachtte, want zij bleef slechts kort.

En de Buurt, deze wijk van hardwerkende, kleine winkeliers en ambachtslieden, van magazijn- en loopknechten, van lage commiezen en straatventers, van boekhouders en scharrelaars, stond geduldig te wachten en was reeds tevreden met het plezier om het schouwspel. Want deze rijke joden waren hun volk, hun glans straalde en verhoogde hen bij de gojim.

Dan slaat opeens een vlam van geestdrift door deze menigte. Want Brammie en Josina zijn aan de deur verschenen en hij zegt: ,,In deze uren wil ik jullie dicht bij me hebben, jullie lastige, kijvende, goedmoedige joden, jullie nagels aan mijn doodkist, jullie bloemen in m’n leven. Kom allemaal naar binnen en eet en drink of het Pesach is.”

En zij komen. Niet direct, want zij rennen naar huis om zich te kleden in hun sjabbespakken en zwart zijden japonnen. Zij zijn geboend en gewassen en sommige mannen hebben snel hun baard laten bijknippen door hun vrouwen, hetgeen erg zichtbaar is. Maar wat geeft dat nou, een beetje scheef, ook een zorg, wie let daarop in de volte en dan, het is feest en een scheve baard met een feestneus is straks een succesnummer, zeggen de vrouwen.

Zij eten en drinken en vormen groepjes, zoals zij gewend zijn; en de zaal wordt hun huiskamer. Zij tonen hun dankbaarheid met geïmproviseerde voordrachten en Poolse liedjes, zo-

59