Vorst van de ballingschap

Het werd voorjaar 1827. Toen eerst was Brammie Koperen-tuit genezen.

Het was een stralende aprildag en Josina zegde: „Brammie, je moest vandaag eens gaan wandelen. Ik zal met je meegaan, voor alle zekerheid.”

„Sien, als ik ga, dan . . . alleen.”

„Brammie, je bent nog niet sterk genoeg.”

„Dan ga ik niet. Dan wacht ik totdat ik sterk genoeg ben.” „Waarom wil je niet, dat ik meega?”

„Waarom wil je mee, Josina?”

Zij keek naar de grond, haar vingers wriemelden nerveus: „Omdat ik van je houd, Abraham Lezer.”

„Als dat zo is, moet je me zeker alleen laten gaan.”

„Ik begrijp je niet, Brammie.”

„Dat begrijpen alleen mannen, Sien. Maar ik zal het je uitleggen, omdat ik milder ben geworden, deze laatste maanden. Wanneer dit getto me zal zien, wandelend in de uitstraling van je barmhartigheid, misschien één moment steunend op je arm, dan zal dit getto sentimenteel worden. En Abraham Lezer zal voorgoed Abraham Lezer niet meer zijn. Een nebbisjman wiens jarenvoorraad men gaat tellen en voor wie men geen respect meer heeft.”

Hij keek haar onderzoekend aan met zijn grijze ogen. Zij sloeg de hare neer en vroeg: „Waarvan verdenk je me?”

„Ik verdenk je ervan te willen genieten van je overwinning. In het openbaar te willen genieten, te willen tonen dat je Brammie Koperentuit hebt overwonnen.”

„Heb ik dat verdiend? Dit verwijt?”

„Ja, dat heb je. Maar je hebt ook mijn innige dankbaarheid verdiend tot aan ons levenseinde.”

„Brammie!” Zij sloeg de handen voor haar ogen, haar schouders schokten.

„Je behoeft niet te huilen, Sien. Als ik straks naar buiten ga, zoals ik altijd ben gegaan, dan is mijn eerste bezoek aan de opperrabbijn. En ik zal hem vragen op welke dag het hem past

54