Vorst van de ballingschap

„Mani, ik voed mezelf voor dit keer met de minder milde stukken uit de Thora. Stukken die meer tot mijn natuur spreken. In Deuteronomium, hoofdstuk negentien vers elf en twaalf zul je de volgende orde lezen: ‘Maar wanneer er iemand zijn zal, die zijnen naaste haat, en hem lagen legt, en tegen hem opstaat en hem aan het leven slaat, dat hij sterft, en vliedt tot eene van die steden; zoo zullen de oudsten zijner stad zenden, en nemen hem van daar, en zij zullen hem in de hand des bloedwrekers geven, dat hij sterve’.”

Manuel Belmonte glimlacht wat weemoedig, het maakt hem oud én . . . wijs.

„Brammie, ik ben niet gestorven, je kunt hem of haar dus niet in de handen van de bloedwrekers geven. En dan, mijn waarde, ik blader ook wel eens in het Boek der Boeken, ook in het Nieuwe Testament. En daar las ik uit de brief van Paulus aan de Galaten: 'Want de geheele wet wordt in één woord vervuld, namelijk in dit: Gij zult uwen naaste liefhebben gelijk uzelven.’ ”

„Zover ben ik nog niet en zover kom ik niet. Wil ik niet komen. In mij leeft de stoere, oude jood, die met harde hand zijn volk en zichzelf in stand wil houden te midden van een harde Schepping. Waarom? Vraag het aan God, Manuel. Voor mij heeft datzelfde Deuteronomium een vervolg in hoofdstuk negentien:    ‘En uw oog zal niet verschoonen: ziel om

ziel, oog om oog, tand om tand, hand om hand, voet om voet’.”

„Brammie, ik begrijp je niet. Je jaagt achter mijn mislukte moordenaar, je joeg achter Gershom Speyer op een zeer speciale manier en na zijn dood neem je zijn kinderen bij je, alsof het je eigen zijn. Verklaar me dat.”

Bruusk staat Abraham Lezer op, zijn ogen vonken onder de borstelige wenkbrauwen. Hard tikt hij met de knokkels van z’n vuist op de sierlijke Louis XV schrijftafel. „Ik heb je gezegd, vraag aan God, Manuel. Misschien antwoordt Hij jou, er was blijkbaar nog geen aanleiding om het mij te doen.

164