Vorst van de ballingschap

lijkt. Josina kijkt ernaar en huivert, slaat de ogen neer. Hij ziet het. „Wat is er, Sien?”

„Niets, Brammie.”

„Wat zag je?”

„Ga nu . . . later ... ga nu,” zegt zij beslist en duwt hem naar de trap, opdat hij zal gaan om Gershom Speyer.

Hij zoekt de hoofdbrandmeester Rietborn, dan samen mijnheer de commissaris. Op de plaats van de brand lichten de dienders hen bij met lantaarns en toortsen. En wat Abraham Lezer in een vreselijk visioen heeft vermoed, is werkelijkheid, want zij vinden het halfverkoolde lijk van Gershom Speyer, de slager. Maar zij zien ook, dat om de hals van Gershom een touw is geknoopt, haifverbrand, en het andere einde hangt aan een spijker in de verkoolde deurpost, waaronder het lijk ligt. De hoofdbrandmeester slaat de handen voor de ogen en Abraham Lezer staart naar de hemel, die flonkerend en helder staat boven het opengebrande huis. Hij bidt in het Hebreeuws. Mijnheer de commissaris beschouwt koel en vakkundig het lichaam van Gershom, ordonneert zijn dienders een baar en lakens te halen, dicteert het proces-verbaal aan zijn klerk, die er vreemd uitziet met zijn kleine kaarslantaarn op de borst en daarnaast, bungelend aan een koord, een koker inkt en een ganzeveer.

Als alles is geregeld loopt hij langs Abraham Lezer, trekt aan de revers van diens jas en zegt grimmig: „De vuile vaat, Brammie. De vuile vaat is altijd voor de politie. Ik kom tafel-lopers te kort, zo dikwijls moet ik eraan worden herinnerd.” Dan stapt hij weg met zijn mannen, met het lijk op een baar. De straat stonk en was uitgestorven.

Dan is het zomer geworden. 1834. Susanne en Mordechai Speyer staan voor Josina, in de grote huiskamer met haar kostbare inboedel. Zij zijn gekleed om uit te gaan en twee valiezen liggen voor hen op de grond. Zij kijken stil en wat angstig naar Josina, die hen met behuilde ogen aanziet. Want de kinderen zullen vandaag naar het weeshuis gaan.

156