Vorst van de ballingschap

Sheintje Rosenfeld staat op; schuift verachtelijk de lege soepkom naar het midden van de tafel, stampvoet en zegt: „Goes, goes, laat ’m dan verkommere tussen die vodde, laat ’m dan mesjogge make door die nar, maar mijn heb ie dan nou voor het laast gezien. Hoor toe, een lam bij een nar, die sjmoest of tie de rebbe is. En soep heb ie me ook voor het laast inge-schonke. Wóh, soep! Gotewater met een luchie, daar!”

Kwaadaardig stampt zij de keuken uit, stommelt met haar zware lichaam de trap af. Rachel Houtkruier gaat haar achterna, wacht totdat zij op het midden van de trap is en zich moeilijk kan omdraaien. Dan roept zij: „Gotewater met een luchie? Je zult oud worde, voordat je ooit weer soep van me krijgt. En ga nou maar roddelen bij Jachetje Sternfeld. Misschien ja, krijg ie daar soep van kalfsborst en zwezerik en gehakt en mergpijp. Misschien ja wor ie dan niet goed van de vettigheid. Misschien ja, misschien ja.”

Met een harde klap gooit Rachel Houtkruier de keukendeur dicht, gaat op de stoel zitten, waarvan Sheintje is opgestaan, en wist met een punt van haar schort een traan uit de ogen.

,,Jacob„ Jacob, waarom ben je van me weggenomen? Jacob, wat is een vrouw alléén.”

Zij opent de vuurdeur van het fornuis en staart in de vlammen. Want Rachel kijkt graag in het vuur; het maakt haar rustig en dan kan zij nadenken. En zij denkt aan haar man Jacob, die is omgekomen in een stormnacht, toen hij met het veer over de Moerdijk ging, om linnen te gaan kopen in Vlaanderen. Sinds zijn dood is het bergaf gegaan. Het kleine kapitaaltje, dat hij moeizaam had opgespaard om langzaam zijn zaken uit te breiden, is in de vijf jaren na zijn dood vrijwel opgeteerd. Nu overlegt Rachel met zichzelf, want kinderen grootbrengen zonder nieuwe inkomsten is onmogelijk. Zij gelooft, dat zij er komen kan als zij tracht wat meer naaiwerk te krijgen en zo nu en dan gaat helpen in de keukens van de rijke families, wanneer die een feest geven. En als David nu gaat verdienen en straks wat meer, dan zal het haar misschien gegeven zijn om

8