Tijdloze ogenblikken - een biografie van Marianne Philips

'WIJ MOETEN ALLEN POSITIE KIEZEN⁷

De brug tussen jood en niet-jood

De tweede helft van de roman liet voorlopig op zich wachten. Ze schreef wat kleiner werk: een sterke novelle, Biografie van een tijdgenoot, en een paar korte verhalen. Ze vonden meteen hun weg naar de literaire tijdschriften. Dat gaf haar moed. En een zekere berusting, zoals blijkt uit een brief aan Schotman: 'Als ik over de filosofie van Heidegger kan nadenken terwijl ik bedden opmaak of stofzuig, als ik van de zingende merel geniét terwijl ik voor het raam een stofdoek uitsla, dan weet ik dat ik later (...) én Heidegger én de merel zal zien verschijnen in het werk.'

Haar geduld werd beloond, na maanden werd de geest van de 'verstandige Lieveheer' weer over haar vaardig. Voor Biografie van een tijdgenoot greep zij terug op een aanpak die haar lag, de concentratie op één persoon. Het is de geschiedenis van een eenvoudige Amsterdamse jongen die zijn minderwaardigheidsgevoel overwint en zich opwerkt tot een welvarende makelaar in koffie. De vele faillissementen tijdens de crisisjaren vormen de achtergrond. Voor de technische details was zij te rade gegaan bij een koffiewinkel in de Warmoesstraat. Na de novelle pakte ze het onafgemaakte manuscript van Bruiloft in Europa weer op. Ze had de ontbrekende overkoepelende gedachte gevonden. 'We hebben allen aandeel aan een werkelijkheid die zich veel verder uitstrekt dan we met ons oog kunnen waarnemen' - een eenheid die eeuwig is.

Ook één dag is eeuwig. Zo ook de dag, begin jaren dertig, waarop zij in een oud-Weens huis een bont gezelschap een gouden bruiloft liet vieren. Wenen staat voor Europa, de bruiloftsgasten en bewoners van het huis vertegenwoordigen de mens in al zijn verschijningsvormen. Zij vertelde dat ze de biografieën van haar perso

59