Napoleons laatste levensjaren

VIJFDE HOOFDSTUK.

In het eentonige, lichtlooze, illusielooze voortslepen van den tijd op Longwood, was het eenige wat Napoleon de uren kort kon doen schijnen, het eenige wat hem zijn dagen kon helpen doör-komen, den raad van Las Cases op te volgen en te werken.

Zoodra hij Longwood voor goed had betrokken, was het eerste, wat hij deed, alles te regelen en zijn werk voort te zetten. Weldra echter bleek het, dat het werken met Las Cases en met Gourgaud niet genoeg voor hem was om zijn dagen te vullen. Daarom, en om aan een zekere ontstemming, die zich bij zijn omgeving — hoogst-waarschijnlijk een gevolg van hun gebrek aan bezigheid — begon te vertoonen, volgde hij nogmaals den raad van Las Cases, namelijk om hen allen te gelijk in zijn werk te betrekken en ieder op zijn beurt iets anders te dicteeren. „Cependant, schrijft Las Cases, 1’Empereur ne se trouvait pas encore assez occupé” le traivail était sa seule ressource, et ce qu’il avait déja dicté, avait pris assez de couleur pour 1’y attacher encore davantage. II allait atteindre bientöt 1’époque de son expédition d’Egypte; il avait souvent parlé d’y employer le grand-maréchal; d’un autre cöté, ceux d’entre nous qui demeuraient a la ville, y étaient mal et s’y trouvaient mal-heureux d’être'eloignés de 1’Empereur. Leur caractère s’aigris-sait par cette circonstance, et des contrariétés de toute espèce venaient ajouter a leur chagrin. Je suggérai a 1’Empereur de nous employer tous ensemble a son travail, et d’attaquer ainsi tout a la fois les campagnes d’Italie, celle d’Egypte, le Consu-lat, le retour de 1’ïle d’Elbe.

Les heures lui deviendraient plus courtes; ce bel ouvrage, la gloire de la France, marcherait plus vite, et ces messieurs seraient beaucoup moins malheureux. Cette idéé lui sourit, et, a compter de cette instant, un ou deux de ces messieurs venaient, régulièrement recevoir la dictée de 1’Empereur; il la lui rappor-