Een ver-Urkte Israëliet

avond het feit in herinnering wordt geroepen dat G'd zelf en niemand anders het volk van Israël uit Egypte heeft geleid en dat dit de grond is van Israëls bestaan als volk.

Sjoel jiddisch: synagoge.

Sjabbat de rustdag die is ingesteld door G'd, want ook Hij rustte op de zevende dag van zijn scheppende arbeid. Bovendien is bevolen dat op deze dag heilige samenkomsten zullen plaatsvinden (zie Lev. 23:3). De christenen, die aanvankelijk de joodse sjabbat hielden, veranderden in het jaar 325 deze rustdag in de rustdag op de eerste dag van de week, de dag van de opstanding van Jezus van Nazareth.

Sjabbatkaarsen de twee kaarsen die op vrijdagavond in het joodse gezin op tafel staan ter begroeting van de sjabbat. Het aansteken ervan is een eeuwenoud voorschrift, zo oud zelfs dat er in de Talmoed geen oorsprong wordt vermeld; alleen het materiaal waarmee moet worden aangestoken is in discussie. Het aansteken kan zowel door de man als de vrouw gebeuren maar wordt meestal door de vrouw gedaan, omdat zij ook de voorbereidingen voor de sjabbat verricht. Men steekt twee lichten aan, bedekt de ogen met de handen, spreidt daarna de handen uit over de lichten en zegt: "Geprezen U, Eeuwige, onze G'd, Koning van de wereld, die ons door Zijn geboden een bijzondere taak heeft opgelegd en ons het aansteken van het Sjabbatslicht heeft opgedragen".

Synagoge grieks: 'bijeenkomst'. Het gebouw waar de kehilla (gemeente) bijeen komt, tegelijk gebedshuis en leerhuis. Men bidt en men 'lernt' er, d.w.z. is bezig met Tenach (Hebreeuwse bijbel, het Oude Testament) en geleerde boeken in studie en discussie. Het Ternen' gebeurt nu gewooonlijk niet in dezelfde ruimt als de synagogedienst. In het jiddische woord 'sjoel' voor synagoge komt vooral het leer-aspect naar voren; het komt van 'Schule', 'school'.

11