Een ver-Urkte Israëliet

Wanten voor Hitler

Als de Kropvelds in Amsterdam zijn aangekomen, verblijven ze eerst een tijdje in de Rapenburgerstraat. Het verdriet over het gedwongen vertrek van Urk is groot. Af en toe komt er een kaart van vrienden uit Urk. Lea schrijft met Marretje Kroon, één van haar vriendinnetjes. Als Marretje een brief van Lea krijgt, schrijft Lea terug: "Je moet deze brief maar vernietigen als je hem gelezen hebt. Anders kunnen jullie moeilijkheden krijgen". Vaak gaan Japien, Heintje en Lea op bezoek bij Sipora en Greta. Ze komen ook vaak bij de jongste zuster van Japien, Keetje. Keetje is getrouwd met Stam, een niet-jood. Jakobus Johannes Stam, of beter: Joop, zoals iedereen hem noemt, is ontslagen. Het feit dat hij getrouwd is met een joodse vrouw, heeft hem zijn baan als ambtenaar bij de gemeente Amsterdam gekost.

Anderhalve maand later vraagt men zich op Urk af hoe het met de familie Kropveld is. En wanneer Evert Hoefnagel, Willy's vader, naar Amsterdam gaat besluit Willy om met hem mee te gaan. Ze nemen voor het gezin het een en ander mee. Als ze echter de jodenbuurt in willen, staan ze plotseling voor een groot bord: 'Juden Viertel' en 'Joodsche Wijk'. Willy zegt verschrikt tegen haar vader: "We mogen hier niet in". Haar vader reageert nors: "Wat kunnen mij die moffen schelen, wij gaan naar Japien, ik wil Japien bezoeken". Evert, gekleed in de Urker klederdracht, loopt met z'n dochter het joodse getto binnen. Ze beseffen niet dat ze door de klederdracht van Evert behoorlijk opvallen.

Als ze het huis van Japien binnengaan komen ze in een lange sombere gang terecht. Links is een deur naar de kamer. Wanneer de deur opengaat is het eerste dat Willy ziet een tafel met daarop een aantal naaimachines. Een paar vrouwen, waaronder Heintje, Lea en Greta, zitten te naaien. Verrast staan de vrouwen oog in oog met Evert en Willy. Het weerzien is hartverwarmend. Heintje begint met Evert te bedanken voor de pakjes met levensmiddelen die zijn zoon Louw al een paar keer heeft gebracht. "Wat zijn jullie aan het doen?", vraagt Willy. Ze ziet naast de tafel op de grond een grote stapel met dekens, groen met een zwarte rand, liggen. Heintje antwoordt: "We zitten wanten met één duim erin te naaien voor het leger van Hitier...". Willy: "Zijn jullie nou helemaal gek geworden?" Heintje: "Ja, maar dan mogen we misschien wel hier in Nederland blijven". Na verloop van tijd vertelt Greta dat ze de volgende week gaat trouwen met Gideon. Greta vreest op dat

11