Een ver-Urkte Israëliet

zelfde jaar kwam ook les' vader te overlijden. Twee en een half jaar later werd er een dochter geboren, Margaretha (23 oktober 1919). les en Heintje kregen nog een dochter en een zoon. Lea zag het levenslicht op 21 maart 1924. Op de 35e verjaardag van les, op 5 januari 1927, schonk Heintje het leven aan weer een zoon: Samuël. Ook deze jongste zoon stierf jong: op 7 februari 1928.

In al die jaren is les straathandelaar. Hij drijft handel waar mogelijk. Het valt in die tijd niet mee om het gezinnetje van vijf personen te voeden. Er heerst armoede en er moet hard worden gewerkt. Maar les gaat niet bij de pakken neerzitten en zoekt naar wegen om toch een boterham te kunnen verdienen. Gedurende vele jaren werkt en handelt hij in Amsterdam, maar het wordt daar wel steeds moeilijker om de kost te verdienen.

David Hartog Kropveld: in de leer

De jaren gaan voorbij. Op 27 februari 1935 trouwt de intussen twintigjarige David Hartog Kropveld met de twee jaar oudere Sipora Segal uit Amsterdam. Zij is een dochter van Abraham Segal en Leentje van Sijs. Ook David en Sipora staan onder de choeppa in de Rapenburgersjoel. Hun eerste zoon wordt op 25 mei van hetzelfde jaar geboren. Hij krijgt de namen van zijn grootvader: Israël Samuël. Het jonge stel woont in de Rapenburgerstraat nr. 14-1, de straat vlak om de hoek bij het Jonas Daniël Meyerplein, aan de rand van de oude Jodenbuurt. Vlak bij de meer deftige synagoges, de (Portugese) Esnoga, het Meisjesweeshuis, het gebouw van het Nederlandsch Israëlitisch Seminarium, de markt aan het Waterlooplein.

David was net als zijn vader 'in de leer' geweest, het was immers belangrijk een vak te leren. In het joodse Amsterdam van toen kon het leren van een vak een ontworsteling betekenen aan het onzekere bestaan van een beroep als koopman of venter. Het joodse sociale werk probeerde alles om jongens 'van de straat' te houden. Men probeerde hen in te laten zien dat de straathandel een beroep met een te onzekere toekomst was. Slechts af en toe was het evenwel mogelijk om bij een vakman in de leer te komen. Men ging dan aan het werk als leerling en kon eventueel opklimmen tot gezel. Als het allemaal meezat gebeurde het wel dat je naderhand voor jezelf kon beginnen. David werd opgeleid tot pantoffelmaker. Maar blijkbaar was hierin voor het jonge gezin niet genoeg te verdienen. Ook hij wordt koopman en gaat in de straat

11