Overzicht van het ontstaan, de werkzaamheden en het streven van den Joodsche Raad voor Amsterdam

90

verzameling en verzending van de bagage naar Wester-bork en Vught. Dit was noodzakelijk, omdat de personen vaak bij verrassing — b.v. door Straatrazzia's — op transport naar Westerbork werden gesteld, anderen door verschillende omstandigheden niet voldoende bagage konden medenamen, b.v. oudere personen. De familie werd hierdoor in de gelegenheid gesteld, alsnog voor de uitrustingsstukken te zorgen.

Buitendien werden ook via deze afdeeling regelmatig levensmiddelenpakketten door familie of vrienden van de in de kampen vertoevenden verzonden. Dit was een zeer belangrijke taak, aangezien het eten, dat door de kampen werd verstrekt, absoluut onvoldoende was. Door het leeghalen van de werkkampen op 2 October 1942, de groote razzia's van 26 Mei en vooral van 20 Juni 1943 ontstonden groote moeilijkheden te Westerbork: het aantal aldaar vertoevenden was tijdelijk abnormaal groot (ver over de 10.000 menschen), waarvoor het kamp niet was berekend. De ligging werd nog slechter dan anders en de voeding was geheel onvoldoende. De voedselmoeilijkheden konden eenigszins, dank zij de medewerking van de bagage-afdeeling, worden ondervangen, die zoo veel mogelijk pakketten aannam en deze met grooten spoed, gedeeltelijk met eigen of gehuurde vervoermiddelen, aan de geadresseerden verzond. Naar het kamp Westerbork mochten in het begin onbeperkt levensmiddelenpakketten worden gezonden, later — tegen het einde van het jaar 1943, toen echter het grootste gedeelte reeds was gedeporteerd — werd dit aan banden gelegd: de inwoners mochten alleen maar gemiddeld om de 4 weken een pakket ontvangen.

De commandant van het kamp Vught weigerde aanvankelijk, levensmiddelenpakketten voor Joden toe te laten. Echter gelukte het den Joodsche Raad voor Amsterdam met groote moeite, de toestemming hiervoor te verkrijgen. In het begin wilde de commandant zelfs van geen enkele steunactie door den Joodsche Raad voor Amsterdam weten; later riep hij zelf de hulp dezer instelling in. Dit geschiedde vooral, toen het Sterftecijfer onder de joodsche kinderen onrustbarend steeg — thans werd de Joodsche Raad voor Amsterdam hierin gekend, die een bekend kinderspecialist naar het kamp Vught zond.

Uit Westerbork werden naar schatting 115.000 Joden gedeporteerd; ongeveer 25.000 bleven op vrije voeten en wel gedeeltelijk legaal (10.000 personen; dat zijn vooral ge-mengd-gehuwden, verder afstammings- en bijzondere aan-gelegenheden-stempels), gedeeltelijk illegaal (15.000 „onder-gedokenen"). De meeste transporten gingen naar Polen; slechts kleine groepen mochten naar het voorkeurkamp