Overzicht van het ontstaan, de werkzaamheden en het streven van den Joodsche Raad voor Amsterdam

73

de algeheele deportatie beoogden, en begreep men, wat de tewerkstelling moest beteekenen, gezien het feit, dat Schmidt zelf van een hard lot sprak. De grootste schijnheiligheid werd aan den dag gelegd, toen Schmidt ervan sprak, dat de Joden hun gezinnen mochten medenemen; de gezinnen nl. moesten eveneens vertrekken, waarvan men toen — in Augustus 1942 — reeds wist, dat zij na hun vertrek uit Westerbork werden gescheiden: mannen en vrouwen kwamen in afzonderlijke kampen, jonge kinderen bleven bij de moeder. Zoodoende zagen de gezinsleden elkaar nooit terug. Deze Commissaris-Generaal had den moed, dit alles, — men denke aan de later bekend geworden massa-moorden op de gedeporteerde Joden — geen barbaarschheid te noemen.

Het gevolg van deze redevoering was dan ook, dat thans vrijwel niemand meer aan de oproepen gehoor gaf. De voorzitters van den Joodsche Raad voor Amsterdam werden naar aanleiding hiervan bij de Duitsche autoriteiten geroepen en hun werd gevraagd, waarom de opgeroe-penen niet verschenen. De voorzitters wezen er op, dat dit aan de redevoering van Schmidt te wijten was. De Duit-schers bevalen den voorzitters, hun invloed te laten gelden, dat de Joden aan de oproepen zouden gevolg geven, en tevens kregen zij een oproep mede (geteekend door den chef van de „Zentralstelle für jüdische Auswanderung" — aus der Fünten), volgens welke alle niet-opgekomen personen zich alsnog binnen 3 dagen straffeloos konden melden. Deze oproep moest door middel van het Joodsche Weekblad worden bekendgemaakt, hetgeen ook is geschied. Echter weigerden de voorzitters, hun invloed op het al of niet verschijnen van de opgeroepen personen uit te oefenen, zoodat alleen de publicatie van aus der Fünten’ werd aangekondigd. Ook dit had zeer weinig effect: vrijwel niemand gaf aan dezen oproep gehoor. In een hierop volgend onderhoud wezen de voorzitters er op, dat de toestand niet zou verbeteren en de Joodsche Raad voor Amsterdam in geen enkel opzicht hieraan kon medewerken, zoolang de redevoering van Schmidt in dezen vorm bleef bestaan en niet officieel werd herroepen.

Dit betoog mocht echter weinig baten, want onmiddellijk hierop volgde blijkbaar als represaille een razzia te Amsterdam in de Rubensstraat en omgeving. Onder de gearresteerden bevonden zich ook vooraanstaande medewerkers van den Joodsche Raad voor Amsterdam, die dus eigenlijk waren vrijgesteld. Door het persoonlijk ingrijpen van de voorzitters, voornamelijk van den heer Asscher, gelukte het met groote moeite, 20 personen vrij te krijgen. De Duitschers hadden echter door deze actie het ontbrekende deel voor hun transporten uit Westerbork op dat oogenblik aangevuld.