Overzicht van het ontstaan, de werkzaamheden en het streven van den Joodsche Raad voor Amsterdam

„Zentralstelle für jüdische Auswanderung" worden aangevraagd, die alleen voor bijzondere gevallen, b.v. plotselinge ziekte, werd verstrekt. Voor niet-Joden bestond alleen een verbod, zich op straat te begeven, dus hier mocht men wel degelijk gaan logeeren; buitendien gold dit verbod van 24 (later 23) tot 4 uur. Het verbod voor Joden, na 20 uur buiten hun eigen woning te vertoeven, had, zooals ik nog zal aantoonen, grooten invloed bij de deportaties. Voor de volledigheid wil ik hier opmerken, dat de „Zentralstelle für jüdische Auswanderung" aan een aantal medewerkers van den Joodsche Raad voor Amsterdam ten behoeve van werkzaamheden een avondvergunning verstrekte.

2)    Joden mochten zich niet meer ophouden in woningen, tuinen en voor herstel of ontspanning dienende particuliere inrichtingen van niet-Joden, tenzij dit op grond van bestaande huur- of arbeidsovereenkomst noodzakelijk was. Joden, die met niet-Joden waren gehuwd, vielen buiten deze bepaling.

Voortaan mochten derhalve Joden — behalve ge-mengd-gehuwden — niet meer de woningen van hun niet-joodsche vrienden en kennissen betreden; omgekeerd mocht dit wel. Op grond van deze bepaling dwongen de Nederlandsche politie-autoriteiten te Amsterdam (de leiding van deze afdeeling was N.S.B.-gezind), zelfs de niet-joodsche kamerverhuurders, de huur van hun joodsche inwoners op te zeggen. Zij beweerden, dat men onder het betreden van niet-joodsche woningen op grond van bestaande huurovereenkomsten had te verstaan, dat de huur op den direct volgenden termijn moest worden opgezegd en alleen gedurende dezen tijd het betreden nog was geoorloofd. Ook dit was weer een zuiver willekeurige daad, waartegen de Joodsche Raad voor Amsterdam zonder succes protesteerde. De Joodsche Raad voor Amsterdam kon toen alleen met het verzorgen van de verhuisvergunning ter zijde staan.

3)    Joden mochten voortaan winkels, die niet als joodsche zaken waren gekenmerkt, alleen in den tijd van 15—17 uur betreden. Uitgezonderd waren apotheken.

Met dit verbod wilden de Duitschers bereiken, dat voor Joden onvoldoende goederen of artikelen van slechtere kwaliteit beschikbaar waren; men wist, dat bepaalde schaarsche goederen vlug uitverkocht waren en trachtte door bovengenoemde bepaling de Joden van de verdeeling uit te sluiten, terwijl van de minder schaarsche goederen in oorlogstijd natuurlijk eerst de beste kwaliteiten werden verkocht. Dit doel bereikten zij echter niet: de meeste winkeliers hielden rekening met het aantal joodsche klanten en zorgden ervoor.