Schimmenspel (filmdagboek)

om voor te lezen. Dat zit wel snor. Wat mij ongerust maakte was mijn moedeloosheid, nee, dat is het goede woord niet, mijn onrust, of angst, of onzekerheid voor wat gaat komen. Want daar ben ik van overtuigd: zoals mijn gevoelens mij niet bedrogen toen ik naar Latijns-Amerika ging, of toen ik aan het Algerijnse werk ging deelnemen, zo heb ik nu het gevoel dat ook de film grote gevolgen voor mij zal hebben, in een of andere vorm. Het zal heel moeilijk worden na alles wat voor de grote wereld naar buiten komt, daar is geen twijfel aan, en dan gaat de film ook nog naar het buitenland. Het zal allemaal niet meevallen, en wij, ik in de eerste plaats, zullen een tijdlang geïsoleerd zijn.

Ook met Mr. Smeets is een afspraak gemaakt. Alles bijeengenomen ben ik de enige, die niet enthousiast is, of liever: droevig. Waarom? Waarom ?

Intussen is Rudolf blootgesteld aan al mijn aarzelingen en weerstanden, wat zijn opgaaf niet vergemakkelijkt. Hij heeft zich door mijn weigering, naar Parijs te gaan, niet laten afschrikken, maar maakt het mij nu op mijn beurt moeilijk. Hij kwam zo enthousiast terug uit Parijs, Michel had zo hartelijk over mij gesproken, en nu weer vertelt hij een brief uit Parijs te hebben ontvangen met de vraag of ik meekom. Het is alsof Rudolf mij poogt af te tasten, hoe schuchter, te schuchter hij tegenover mij ook is.

Uit Parijs heeft Rudolf een speciale uitgave van Libération, 'Polog-ne' voor me meegenomen, over de strijd van de Poolse arbeiders en intellectuelen voor het arbeiderszelfbestuur. Er staan prachtige foto's in.

Het is duidelijk geen krenterigheid, dat Rudolf me het beloofde boek van Jacob Israël de Haan niet heeft gegeven, want dat kost een tientje, en Libération vijftien gulden.

Waarom, oh waarom Rudolf?

18 april Het was gisteren een schokkende dag. Het begon met de filmopnamen in Westerveld, waar ik het laatste hoofdstuk van Sneevliet, rebel heb voorgelezen.

Er waren zeker 100 mensen, en dat is toch iets bijzonders, 40 jaar na het fusilleren van de herdachte makkers. Het voorlezen is goed gegaan, omdat het mij toch weer is gelukt mij helemaal op de tekst terug te trekken, en ik mij niet heb laten beïnvloeden door het 'gehoor'.

Het was al heel stijlvol begonnen. Marie de Jong had de aanwezigen ingelicht over wat er ging gebeuren, en gezegd dat wie liever niet op de

46