Brand in Mokum

zijn lippen, vervloekte zijn zelfbeklag. Allerlei beelden kwamen hem op zulke ogenblikken voor de geest: het gezicht van moeder, of dat van vader, die hem, voordat hij op transport werd gesteld, in een laatste brief prees omdat hij zich zo goed weerde in de schoenmakerij, terwijl hij hem vroeger juist had verweten geen spijker recht in een hak te kunnen slaan, geen zool te kunnen pennen zonder een naald te breken. Hij zag de fluwelige, donkere ogen van zijn broer, die echt schoenmaker was, en voor wie hij na de oorlog alles zou doen om hem te helpen. Voordat de schoenmakerij van zijn vader was geliquideerd, had Sander bijtijds de penmachine voor achthonderd gulden verkocht aan een schoenmaker om de hoek, ze hadden zich een breuk gesjouwd, 's avonds in het donker. Hij zou zijn broer het geld cent voor cent uitbetalen om een nieuwe te kopen. Natuurlijk, hij moest het geld aan zijn vader geven, maar die zou na de oorlog te oud zijn om opnieuw een schoenmakerij te beginnen. Hij zou wel zien. Zelf wilde hij er niets van houden, verdrietgeld was het, en het kwam hem niet toe. Hoe had hij zo stom kunnen zijn, de hak van het damesschoentje...

'Voorzichtighoorde hij plotseling roepen.

Frank Furth had de handel van de uitpoetsmachine omhooggetrokken, zei alleen tegen Sander dat hij hem aan het schrikken maakte. En toen, tegen de anderen: 'We nemen weer even een blaassie..:

'Er zijn dagen dat ik denk: was ik maar niet zo rot geweest tegen mijn familie. Nu zitten ze in Polen, en

14 6