Een geintje

won hij het altijd, zelfs van de Zwitserse kampioen. Een andere gevluchte grootmeester, die ook een pion voorgaf, verloor steeds van de kampioen. 'Ik snap niet hoe jij zo van hem kan winnen/ had hij verzucht, maar Spielherr had hem geantwoord: 'Jij praat ook niet met hem als je zit te spelen.'

Vader moest lachen, uit beleefdheid. De klant had het al vaker verteld. Niet van plan reeds te vertrekken, vroeg hij belangstellend: 'Sie sprechen englisch, Sie sprechen deutsch, hoe komt het dat u schoenmaker geworden bent?'

Vader haalde zijn schouders op, zuchtte even, schoof zijn bril, waarvan het linkeroor met een touwtje was gerepareerd, op zijn brede, hoge voorhoofd, en antwoordde: 'Wat moet ik daarvan zeggen?' Hij staarde voor zich uit, scheen naar woorden te zoeken, zei toen alleen: 'Pech.'

'Wieso?' drong de schaakmeester aan.

'Ik was de beste op de lagere school, maar een ander ook, en die won het zilveren horloge, ik kreeg een papiertje.'

'Dat is toch ook ein beweis?' vroeg Spielherr.

'Zo iets zei de bovenmeester destijds eveneens. Hij zorgde ervoor dat ik op een advocatenkantoor kon komen. Maar ik moest er op sjabbes werken, en dat mocht niet van mijn vader. Die was toen nog vroom, godbewaarme, niet lang meer, doch daar had ik niets aan. Vroom zijn is goed voor rijke joden, een sjlemiel kan het zich niet veroorloven.'

Intussen had vader een paar gummihakken onder de schoenen van de klant geslagen. Toets jij ze

13