slechts weinigen zijn er zich van bewust geweest hoe bedorven en gevaarlijk die kliek was, zelfs met het oog op oorlogsgevaar. En al gaat De Gaulle nu met de eer strijken, het zijn in wezen de Algerijnse massa's geweest die deze dreiging een halt toe hebben geroepen. Maar het blijst was ik toch met wat jij schreef, Bep, in verband met ons huwelijksfeest op 5 januari: 'We zullen maar weer alles in het grote geheel bekijken, hè Sal?' Het is de enige juiste 'levensfilosofie' voor wie het leven meer betekent dan de kleinigheden, de tegenslagen en zorgjes van alledag. Zo moeten we maar afscheid nemen van 1960, dat ons toch ook veel goeds heeft gebracht. Wie de kracht kan opbrengen, en het inzicht heeft, alles 'in het grote geheel' te bekijken, is niet klein te krijgen door tegenslagen zoals wij die in 1960 hebben gekend. Het is een stevige basis voor een nieuw hoofdstuk van ons huwelijk, ook al zijn we 5 januari maar een kwartiertje, tijdens het bezoek, bij elkaar. Vaak heb ik tegenwoordig het gevoel dat er niets (behalve die ellendige gevangenismuren) tussen ons staat, terwijl er in vrijheid soms schaduwen waren waarvan mij de zin ontging, die ik niet begreep, maar die mij toch verwarden, niet altijd, maar desondanks. Het is misschien vreemd dat te schrijven, omdat we het toch best rooiden, en toch zijn we de laatste tijd nog nader tot elkaar gekomen. De kinderen begrijpen dat nog niet zo goed, maar ik vind het verschrikkelijk dat zij voor mij moeten lijden, en toch ben ik trots op ze omdat ze zo flink zijn. En nu: prettige oudejaarsavond en heel gelukkig 1961, laat ons hopen in vrijheid verenigd!
Heel veel liefs, Sal, Papa.
De Jonge Kerk: een kerkelijke instantie die zich over gevangenen ontfermde.
108