Poste-restante Rood

scheuring op het congres tussen de bolsjewiki en de mens-jewiki. Trotski meende dat het strijdpunt een dergelijke scheuring niet rechtvaardigde en hield zich afzijdig.

Toch zou deze splitsing, die historisch gezien voorafging aan de splitsing van de wereld tussen Oost en West, de toekomst van de mensheid bepalen. Met zijn formule van de verplichte werkzaamheid voor de partij, die van sociaal-democraten beroepsrevolutionairen moest maken, veranderde immers het karakter ervan, werd zij omgesmeed tot een instrument ter verovering van de macht.

Die eerste stap was niet voldoende om een dergelijke machtsverovering ook mogelijk te maken. Daarvoor diende men te weten wat men wilde. Rusland was een half-feodaal land, waar nooit een burgerlijke revolutie had plaatsgevonden, en de vraag kwam aan de orde: hoe zou de revolutie zich voltrekken?

In 1905 vond de eerste Russische revolutie plaats, die op een nederlaag uitliep.

Nu zou Leo Trotski zijn historische bijdrage leveren, die, samen met de in 1903 door Lenin gevormde bolsjewistische partij, de overwinning van de komende Russische revolutie zou verzekeren. Trotski stelde in zijn boek getiteld 1905, dat het niet voldoende was, stil te blijven staan bij de taken van de burgerlijke revolutie. In het tsaristische Rusland, met zijn feodale verhoudingen op het land en zijn moderne industrie in de grote steden, zou een proletarische revolutie noodzakelijk zijn. In de strijd tegen het half-feodalisme zouden de taken van het socialisme op de agenda van de geschiedenis worden geplaatst. Met andere woorden: de revolutie zou permanent zijn.

In die opvatting vond Trotski Lenin tegenover zich. Pas in april 1917 erkende Lenin de juistheid van de analyse van

10