De nalatenschap van Henk Sneevliet

III

EUROPA GETUIGT

i. Fenner Brockway over Henk Sneevliet

Henk Sneevliet was een dynamische figuur in de meningsverschillen tussen Lenin en Trotski, en later tussen Lenin en Stalin. Het onderwerp van deze meningsverschillen is ook nu nog actueel, omdat de socialistische vraagstukken die ze vertegenwoordigen nog steeds niet opgelost zijn: Moet het Socialisme nationaal of internationaal zijn? Moeten politieke meningsverschillen worden onderdrukt of niet? Moet de proletarische dictatuur worden gedemocratiseerd?

Ik heb Henk Sneevliet van nabij gekend in de jaren dertig. Hij was lid van het Internationaal Revolutionair Socialistisch Comité, dat tussen de Tweede en Derde Internationale in stond, en waartoe ik, als vertegenwoordiger van de Engelse Independent Labour Party behoorde. Sneevliet vertegenwoordigde de Nederlandse RSAP, een vereniging van dissidente communisten en sociaal-democraten. Verder waren er vertegenwoordigers van de communistische oppositie in Duitsland en de Noorse arbeiderspartij (vreemd, gezien haar latere geschiedenis), Franse dissidenten, revolutionaire socialis-

72