Jankef's jongste

vergoeding dan de volmaakt zuivere van zijn zelf-uitle-ving, van de warmte van zijn aanwezigheid, van de toevoeging van zijn levenskracht aan het beste van henzel-ven. Die verdienste was voor de wereld óm hem en voor de wereld daarbuiten voldoende: dat hij was, dat hij droomde, dat hij bouwde, dat hij doordrong en boorde in de raadselen der dingen en verhoudingen, en met zachte bevredigende moeizaamheid laagjes van kennis oplci en aanzette en voegde en metselde in zijn geest, en de bekoring der ontvangenissen en den trots der bevestigingen meedeelde in de natuurlijke gratie van gebaar en kinderlijke zeggingen, tot een aanwinst en een verfrissching van wie om hem waren. De stoffelijke onmacht, waarin die eerlijke ruil, die reine handel van energieën zonder pijn en wrok werd gedreven, blijft voor hem de spiegel der zuivere verhoudingen van een wereld van louter spel. Als de aanraking komt met de harde orde der wereld, komt de eisch, komt de vragende koop-hand, komt de speurende metende blik, die het vijfjarig kind slechts voor de arbeidsmarkt van de armen kan schatten: vanaf de juffrouw van de Bewaarschool, die eerst volgende dienstmaagd der vér-tronende machtigen, zelve met iets van hun macht over hem bekleed. De heerlijkheid, de vrijheid, is uit; de smart begint. De mogelijkheid van het zuivere menschelijke leven, de basis van het geluk heeft hij lecren kennen uit de beide jaren van zijn derde tot zijn vijfde. Daar alleen is de vrije droom, daar alleen is het vrije scheppende leven. De volle kinderlijkheid, de volle onbevangenheid, de ongerepte moed, de loutere, ongeremde arbeid zonder vernedering.

Al wat hij leert haten, is daarna tot hem gekomen; al wat hij verjaagd wil zien, is de verontreiniging, de belee-diging, is de bijna vernietigende bevechting van de krachten, die toen alleen zich in edele werkzaamheid konden doen gelden. Al wat hij gewroken wil zien, is de aanslag der wereld op den wil van dien staat. Al wat hij verlangt van de menschheid is, dat zij zich formecren zal tot een gemeenschap van wezens, die tot hun grijsheid toe bij machte zijn, de orde van die jaren voort te zetten.

Hij bewaart ze als een voorbeeld van wat het leven en hij