Simcha, de knaap uit Worms

genboog, boven de Joden van het Rijnland. Nu Reb? Waarom moet ik U zooiets vertellen? Ge vraagt het, maar het gebeurt alle dagen, en het is geen verhaal voor iemand die binnenkomt als onze gast. Nu, en nu zij gestorven is, nu is het een Teeken geworden, ge begrijpt het Reb. Want nu zegt men dat God haar heeft weggenomen, opdat zij, die een vrome vrouw is geweest, niet meer van dichtbij zal beleven wat zij al zoo duidelijk gezien heeft. Ja, want God straft niet dubbel, en het is dan duidelijk, dat Hij haar daartoe uitgekozen heeft. Nu? Zijt ge tevreden?” vroeg hij glimlachend. ,,Ge hebt nu Uw verhaal, en de vrouwen hebben haar zin, en ik heb onnoodig onze ontmoeting bedorven. Waartoe?” Hij sprak steeds afwerend en geruststellend door, terwijl zij naar Rabbi Jitzgaks huis reden. De knaap kon niet antwoorden, het sloot tezeer aan op alles wat hij op zijn reis had ervaren. Hij was stil, en ging bedrukt op de begroeting van zijn nieuwe familie toe. Al was hij in den omgang niet onbedreven, men moest het aan hem merken.

„Hadden de Rabboniem,” vroeg iemand, „zich uitgesproken over Mohammed, die immers ook maar één God wilde kennen, één God, één paard, en één zwaard?”

„Dat van dien éénen God is niet kwaad,” antwoordde de kleine Rabbi Gerschom, onder eerbiedige aandacht van het volle Danshuis, en met een zijdelingschen blik op den Wormser knaap: „Paarden en zwaarden hebben wij daarbij niet noodig; dien éénen God, en dat ééne Boek, daaraan hebben wij genoeg.”

Hanna was met een pasteitje en een beker wijn op een zilveren schaal in zijn richting gekomen. Maar Menachem, de rossige, zwaarlijvige synagoge-dienaar, snelde toe en nam het glimlachend van haar over. Hij wist toch dat zelfs vanavond, nu het Poeriemfeest en zij de Bruid was, de groote oude man, hoe weinig dweepziek hij was — dit „wereld-sche” kind geen kans zou geven, den barschen grensboom die de vrouwen achter in de zaal hield, te doorbreken en dan nog wel hem te naderen. Zij had dien vrijmoedigen opzet, die „gotspah”, verborgen onder de speelschheid van

7