Simcha, de knaap uit Worms

Enkele onbeheerschte kreunen aan huisdeuren die dichtvielen; opgesloten zwijgen bij het snelle trekken door de duistere straatjes, en een paar beklemde fluisteringen van een vrouw tot een man, in een uitzonderlijk rijp verband dat moed liet tot zulk een waagstuk: „Misschien zal God nog helpen.” Vol aarzeling de huizen van de Christenpoorters binnen, waarvan de meesten al haastig waren voorbereid en die van hun weinig ruime woningen, onder den drang der begaanheid van het oogenblik, een heel vertrek afstonden. De Joodsche gezinnen vielen er als verlamd neer, legden de kinderen, in kleeren gewikkeld, in de hoeken te slapen, en zetten zich stom te waak, in afwachting van het gedruisch en gekletter van den overval. De vrees daarvoor durfden zij al niet uitspreken om die van hun gastheeren niet op te roepen of waar ze daar al was, ze niet in gevaarlijke beweging te drijven. Meerdere Joodsche families bij één Christelijken kennis of bevriende opgepropt, bleven zij er tot Maandagavond gevangen. Wie dacht nog aan terugwerping van de benden door de soldaten van Bisschop Hermann? Wie aan kans tot onderhandelen of afkooping? Wie nog aan het feit zelve van het falen van die verwachtingen? Eén ding maar hamerde het verblindend en verdoovend geweld in het bewustzijn: Keulen was boordevol moordenaars, zij waren binnen de poorten, en Keulen was Mainz en Worms geworden. En als in Mainz en in Worms hoorde men het gedruisch en het geschreeuw van de massa’s walbroeders en hun vrouwen door de nauwe straten, en vele Joden schokten al ineen bij het dreunen der slagen en bij de woedekreten en gillen waarmee Synagoge en woonhuizen tot puinhoopen werden neergebeukt. Want intusschen ontlaadde zich voorloopig de energie van die duizenden op de Jodenwijk. De jonge von Leiningen zocht vergeefs naar Hanna, Simcha en de koop-acten. Hij vond maar twee Joden en een Jodin in heel Keulen bereikbaar, want zoo onder de aanvoerders het vermoeden al werd uitgesproken dat de Joden in de huizen van de Christenen verborgen zouden zijn, men waagde het niet, daar in te vallen: de laatste schaduw van den Monnik hield hen tegen de scherpste uittarting van den Keizer gewaar-

320