Simcha, de knaap uit Worms

verstandelijkheid, overleg, macht tot beïnvloeding van anderen; die geest die de eenige kracht wekte die bij hen voorhanden was: een honend en brullend geweld van verzet tegen een eerbied-cijns die niet gebracht kon worden, tegen den eisch tot een stijging die niet kon worden mee-beleefd.

Dertienhonderd Joden van alle leeftijden, mannen en vrouwen, hadden in Mainz bij de nadering van de kruisvaarders-menigte schuilplaats gekregen in het krachtig bewaakte paleis van aartsbisschop Ruthard. Op binnenplaats en zolder wees hij hen plaats aan en nam al hun bezit in bewaring. Kwellender nog, gerekter dan in Worms, was hun ondergang, door het gedrag van den Bisschop, bedriegelijk tegenover zijn beschermelingen en tegenover zichzelf. Bij het voorstel van von Leiningen, zijn verren bloedverwant, om de Joden uit te leveren, was hij, behalve voor den aandrang van enkele burgers tegen de handels-overmacht van de Joden, bezweken voor zijn zucht naar de aangeboden helft van hun overschatte bezittingen. Toen hij geweigerd had, zijn bezetting tegen de Christenen te laten vechten en hen binnen had laten stormen in de zelfsussende overweging dat het immers om zielen voor de Kerk ging, was hij geschrokken van de haast waarmee de bedreven Ridders en de op hun tocht dagelijks gehitste boeren op zijn zolder en zijn binnenplaats in een ommezien twaalfhonderdvijftig mannen, vrouwen, meisjes, knapen en kinderen tot bebloede lijken hadden omgewerkt. Zeker was de helft van het bezit van al die doode Joden nu voor hem, maar hij sidderde bij den aanblik van die twee kleine, maar dubbel beladen slachtruim-ten. Verzet tegen de laatste klauwen van de pijn, stervens-kreunen, doodszuchten en gefluisterde afscheidsbelijdenis-sen bewogen er door de kille ruimte vol bloedlucht. En dat steeg alles op uit die massa dooreen en overelkaar gegleden lichamen, heen, bij zooveel opengesperde blikken en monden vol afschuw, en glazige oogen van kinderen in verwondering verstild. Niet meer dan een drietal was naar de Kerk gesleept en daar gewelddadig gedoopt, en ook hier, in het Paleis, voor het gezicht van de al raak stekende en neersabe-

248