Simcha, de knaap uit Worms

die gevaarlijke opschuiving van de helderheid al bij zich waar te nemen, naar de hoop toe op het Wonder. Hij stond op en drukte Salzmann de hand, en Menachem. Samen gingen zij op straat. Het was al schemerig geworden, toen een heete holle wind, in nieuwe berichten van snel loopende menschen met bange gezichten, door de Gemeente sneed: „Mainz! In Mainz alles omgebracht! In Mainz!”

In Mainz, doelbewust na Worms, had de vijand, even vernietigend als in Worms, een feest van Jodenbloed gevierd!

Had dan zelfs Simcha daarop niet gerekend? Moest dan ook nu nog, voor hem al wat kwam steeds weer een verrassing zijn? Waarom enkel mogelijk achten, en niet weten? Waarom af glijden op den stroom dien hij tegen wil houden? Waarom geen hand van Simson, om te slaan waar geslagen moet worden? Waarom nog die walging van bitterheid die zich tegen den eigen oorsprong keert, omdat hij geen man is die het liefste eigene beschermen kan?

Alle warmte van zijn bezigheid verstikte in de asch die in zijn hart scheen neer te ploffen. Hij liep van Menachem weg die hem de hand kneep en hem op den schouder klopte; hij vluchtte van den een naar den ander, onder de vele Joden die in de nauwe straatjes bij het zakken van het duister langs elkaar heen en tegen elkaar op snelden, voller van ongeluks-zekerheid dan hij dat in Worms had beleefd, toen het over-valsbericht uit Speijer kwam.

Elke overweging die tot hem doordrong, was een doffe kramp: in Mainz had men dan wèl volop betaald, en de Bis-schop! de Bisschop had méér genomen, had alles genomen; met Emmicho von Leiningen samen had hij eenvoudig al wat de Joden bezaten, gedeeld, en de benden daarvoor met hun als vanzelf rondzwaaiende messen en bijlen op de Gemeente met vrouwen en kinderen losgelaten. Als toen in Worms, maar plomper, verpletterender, sloeg de vlijmende schrik over de Keulsche Joden, nu zij zagen dat het leven hen werd afgenomen dat zij nog bezig waren te vullen. „Vasten! Bidden! Uitgemoord is de arme gemeente van Mainz!” „Is het niet zoo als de dochter van Rabbi Samuel het gezien 246