Simcha, de knaap uit Worms

de vensters deels met glas dik in lood gevat, deels met tralies bezet, en bij dien hoogen gloed van de vele kaarsen, die voor deze uren versterkt waren met bijzonder dikke, in zorgvuldig onderhouden metalen houders op de tafel. Twee eerste avonden met hun volle orde van symbolen en directe her-innerings-viering, vroolijke en nadrukkelijke beurtzang en zegging, vervoerend plechtige voordracht, langgerekte maaltijden en bonte warme nabetrachting. En de vijf volgende avonden staan tot den rand toe sierlijk gevuld met uitweidingen over al wat eerst kortelijk over het volk en zijn Leer is aangestipt. Wie vertelt graag van het leed? Isaac Haco-hen — hij is niet groot maar breed, en de slankheid van Sim-cha en de helft van de andere kinderen hebben zij van hun bruine moeder — zweeft er onder stilte overheen. Liever vertoeft hij wat lang bij de tijdperken van toenadering, van vollen vrede met de Christenen. Zij snoepen er zich dronken aan, met overslaande stemmen en geknepen maar stralende gezichten. Mogelijk is het, dat de Christenen in ongebroken eenheid leven met de Joden! Waren toch, vooral in Keulen — (hierbij ziet alles naar Simcha op —) zeshonderd en vijfhonderd jaar geleden, na de vernietiging van de Romein-sche macht door de Franken, de Joden zoo bevriend met de overige bevolking dat men samen feest vierde! samen maaltijden hield; samen den dood van geliefde heerschers betreurde. De geestelijkheid vertoonde geen spoor van tegenzin in die verbroedering, neen! Waarom zouden de kinderen het niet gelooven? Al is de omgang tusschen Christenen en Joden niet zoo uitbundig hier in Worms als in die jaren waarvan vader vertelt, van massale wrijving hebben zij nooit iets gezien. Alleen het laatste jaar is een lichte verlegenheid ontstaan door de bekendheid van een afwending bij een klein deel van de burgers, en vooral om de geruchten van buiten de steden. En het woord Kruistocht wordt een enkelen keer als een mompeling uitgesproken; een woord dat niet ten volle verschijnen mag, want het is de naam van een reusachtig spooksel, dat in zijn wijden stormachtigen mantel alles kan bergen. Zij weten meer dan de Christenkinderen, van het bestaan van een wereld buiten de stad, en van tijden

117