De een zijn dood ....

zijn lachwekkendheid als ouwe jood, zonder leiding tusschen het kijfgeschreeuw van de jodinnen in.

„Bij Toures Mousje,*) doe mien zoo de dood niet an Saar,” dreigde hij snauwend, verborgen achter haar rug, „vooruit nou, mee naar binnen, Saar, in godsname ga nou mee!"’

„Dat binne vroonie lui!” schreeuwde Naatje, „dat binne vróóme lui! me tante! me ouwe vróóme tante! komme an de nicht voor ’n Sjabbeskedootje ’n vuile herrie make op straat! die binne vróóm, die drage een bandeau!”

„Wat?” riep Moeder, die met nu beide oogen scheel, zich plotseling losrukte uit Vaders verzwakkenden greep. Ze had het lang verkropt, dat Naatje naliet de voorgeschreven kerkelijke baden te gebruiken, en ze zou het haar, uit kiesch-heidsangst wellicht, zelfs langs derden nooit verweten hebben. Maar nu Naatje, in haar armoedig vermogen tot treffen haar tante’s onbegrepen vroomheid hoonen ging, liet die zich plotseling gaan, gelukkig even haar haat te mogen uitbraken, en gelukkig dat te doen nu in den hitsenden aandrang van daar opzettelijk iets mee te breken.

„Vroom! Vroom! frotterin, pas op!” dreigde ze met haar ouwe beefhand.

Jette zweeg, om Moeder het woord te laten, nu ze zag, dat iets vreeselijk raaks gezegd ging worden; ook Ouwe Beem was even stil, in het angstig afwachten van haar vreemd-plechtige opwinding. En hooger öp-krijtend, met al de kracht van haar kleine oude schraapstem, beet ze, heftig zw^raaiend, op de jonge vrouw in:

„Nou zal ik jou wat vragen, nou mot jij me is vertellen, fatsoenlijke vrouw, fatsoenlijke joodsche vrouw, hoor je!” vroeg ze, zich omkeerend naar de anderen, als om aandacht te vragen, „nou mot jij me is vertellen, wanneer jij naar ’t mikwe ^a) geweest ben, en hoevaak.... hè, hè? dat mot jij me nou eres vertellen, knappe joodsche vrouw!”

Naatje stond afgetakeld stil. Het was of tante haar kleeren tot op het naakt van baar lijf had gescheurd, tusschen de

i) de Leer van Mozes. i) Mikwe = kerkelijk bad.

34