De gouden kroon van Beieren

steden? Gebrek aan werkkrachten voor al wat nodig is, en wie stromen er die Gilden binnen? Het laagste volk van het land, dat niets begrijpt, ja nog veel minder dan de stadswerkers, en dat gemakkelijk tegen de Jood is op te jagen. En dat wil dan in de Stadsraad!’ In de deining van zijn schijnbaar overzicht viel hij, het verhitte hoofd dichtbij dat van zijn gasten, nu het Gezag aan, dat hij zo juist zijn hart en zijn ogenblikstrouw had toegewezen. ‘Wij, Joden, zijn toch maar een schop of een handwagen voor de Heren! Zij doen ons aan elkaar over alsof wij paarden zijn. In Speijer, aan burgers, voor bewezen diensten. De Keizer! Omdat hij bij hen overnacht heeft!’ Het moest wel een heel bizondere nacht zijn, als men er zo goed voor betaalt. Begrijpend en met verachting knikten de drie. ‘Overnacht, ja.’ De Wormser Joden had de Keizer aan de stad geschonken. In Frankfort ook, met lijf en goed, zo staat het beschreven. Hij wist nog meer, alleen niet hoe hij zijn gasten innerlijk verlamde met zijn verlevendiging van hun sluimer-graag geheugen. Ludwig de Beyer, de Joden van Augsburg aan Peter, Peter von Habeneck. Aan Bisschop Emicho van Speyer alle Joden in zijn Sticht voor 1333 Mark Zilver! De Regensburger Joden met nog wat andere panden samen aan de Hertog van Neder Beieren; aan de Graaf van Fürstenberg de Joden van Villingen, die in Ulm en Nordlingen aan de graven van Ottingen, en de Joden van Straszburg voor duizend Mark zilver. Het is toch prettig als men om een beetje geld verlegen zit, dat men nog iets te verkopen heeft. Hij kon zo voortgaan maar deed het niet nu hij eindelijk zag hoe verslagen de twee dorps-Joden zaten, vooral om zijn ook voor zichzelf onvoorzichtig uitspreken van dat woord Beieren. Charitz en Kalman gaven zich over aan hun vertrouwen in Fantin die onbewogen knikte, en het visioen van het geluksland van zoeven moest maar terugkomen in hun vermoeide verbeelding, maar het wilde niet zo snel.