De gouden kroon van Beieren

in Bazel?’ — ‘Niets in Bazel, nog niets gebeurd!’ En: ‘Zwijg, jaag niemand op!’

Zij hoort niet anders dan: ‘Zwijg, jaag niemand op!’ En zij ziet niet anders dan krampende angst in verstarde gezichten, behalve in die van de ouderen, boven de vijftig jaar. Daar betekent het zwijgen, ook tijdens die kwellende ontladingen, het aanvaarden van een bekend en verrekend lot en de overtuiging dat het on-ontkoombaar is. Zij rekenen met volle bewustheid: met weinigen zijn zij hier, een twintigtal volwassenen en tweemaal zoveel kleine en grote kinderen, een paar kleine geldschieters, wat marskramers die elke dag opnieuw het gevecht moeten leveren tegen onwil, vrees, verachting en menselijke jachtlust, en verder de handwerkers voor de kleine nederzetting zelf. Elk verweer is ondenkbaar, en hun einde zal er weldra zijn. Dat meent ook Ricia. Man en kinderen en vreugde van innigheid jegens elkander, daarvoor moet men eerst het leven hebben. Onkel Fantin was aangedaan bij het afscheid, al wilde hij het verbergen. Zij moest geen vrouw zijn om het niet te weten. Hij begeert haar; wat wil hij? Haar trouwen? Hij kan uit tien of uit honderd zijn keus doen en trouwen onder een bloedhemel. Zij weet het wel, alsof zij het tienmaal had beleefd: de mannen zijn vaak sterker dan gewoonlijk naar de vrouwen geneigd, in zulke tijden van onrust. Zij heeft hem vriendelijk gegroet en voor zijn gastvrijheid bedankt, en gezegd te hopen dat hij weldra gezond en tevreden mocht terugkomen. ‘Besjoloum,’ in Vrede, heeft zij besloten, en dat heeft hij toch begrepen voor zover hem dat in zijn verlangen mogelijk is: in vrede buiten ons en tussen ons, zonder moeilijkheid om iets dat ik niet wil. Als behoorlijk man heeft hij zijn verliefdheid opgesloten in zijn vaderlijke vriendelijkheid, en enkel nog beloofd, bij zijn behouden thuiskomst, als God ons dat wil schenken, zei hij, haar een geschenk te zullen meebrengen. Goed, best, zij heeft een zuster die aan zijn arm