De gouden kroon van Beieren

doorpraat over wat het weet om te doen vergeten wat het niet weet, zo hadden die reuzen van geest en kennis gedaan. Hadden vele vellen pergament volgeschreven met hun meningen over allerlei spijzen, en over koude en over warmte. En zij hadden laten doorschemeren, dat er wel veel slachtoffers zouden vallen omdat...

‘Omdat zij niets-weters waren 1’

‘Omdat de ziekte voort zou komen uit verre moerasgronden.’

‘Hoor! Hun bedorven spijzen vergeten ze!’

‘En wat had men gezegd daar in Avignon waar de Paus woont? De Paus had plechtige rondgangen bevolen, en de Geselbroeders...’

‘De Flagellanten! Moordenaars! Broertjes van de Kruisvaarders!’ Ja, die waren hun boete-tochten begonnen. En de Ziekte heet daar in Avignon een straf van de Hemel, voor de vermoording van de Hertog van Calabrië. Dat is nu drie jaar geleden . . .’

‘Nu? Als er maar ééns in de drie jaar zitting is?’

Zij konden hun spotlust uitleven, want zo zij zich door dc Pest al evenzeer bedreigd wisten als de Christenen, zij waren daarin met hun tijdgenoten gelijkberechtigd als in geen enkele andere lots-bedeling. Maar zij waren, in hun dubbel lot, banger voor de Christenen dan voor de Pest.

Maar nu werden zwakke geruststellingen opgezocht: in de Dauphiné was geen Jood gedood of gefolterd, allen waren vrijgekomen met gevangenis en onteigening. Bij zulke woorden vlogen de blikken elkaar toe: enkel maar onteigening! Enkel maar gevangenis! Was dan gevangenis niet dood? En was dan geld niet leven voor hen? Een grondstelling van zoveel eeuwen, zij hoefde niet te worden uitgesproken, en wie ze nog niet kende, met hem was geen omgang mogelijk. Geld is leven, en onteigening is doodstraf. De oude Godschalk van Werden vertelde met half gesloten ogen in zijn olijk slaperige