Zoekenden

58

zig-heet vervraten en vrouwen en kinderen brood-stompjes en noodigste kleeren misgunden.

Zoo, in 't allengs verschrompelen van 't stadje: ’t inkrimpen der burgerij, al wat geld en jonge kraaht bad er uit, al wat binnen kwam, uitgerafeld en wrokkend — was daar den meesten het leven geworden tot dringen en schreeuwen, tot stompen en nagelen naar 't allemoodigste.

Tot in velen alles veibruut was, neergetrapt, uitgemergeld, hun liefde, hun vriendschap, hun geïsoleerde vertrouwelijkheid.

Tot alle levensmooi vergroefd was, verstorven door algeheele negatie, overschreeuwd door den saterlach van honger dag na dag.

Tot zij zich wierpen op geld als met beestendrift, alles om zidh verduwend, alles in zich vertrappend. En zelfs 't lief van gemeende traditie niet meer in hen was, dat wat 't langst nog bewaard wordt, naief en innig, zachtjes vertroeteld, hartstochtelijk beschermd, als de jaloersche beveiliging van een oud lief geworden lichaam; bij geur van frisscher leven zelfs angstig, en weifelend, en smart’lijk nog losgelaten.

En die traditie maar al sdhijn van vormen werd, verwaarloosd om nietigste voordeel, en dag na dag afgebrokkeld uit liefdelooze gemakzucht.

Zóó was hun leven, zonder edeler kleur van hoog-gestemden hartstocht, zonder dieper botsing van ge-voelsbeweeg, zonder blijdschap of weemoed om zon en regen van het leven.

Zóó — als één lange heete zomermiddag, wen zonneschroeiing alle dingen ontzielt, de kleuren tot matheid verlaait, de wisselingen neêrzengt tot egaal-overvlamde gelijkenis, de wereld in klanklooze dofheid versmelt, tot ze geeuwend neerligt in zieke bezwijming.

Als alle dingen dood zijn, hatelijk verkoperd: de zware bloemen beven niet meer op fijnranke stengels in luchtigen kleurendans en vrouwiengratie: de hoof-