Zoekenden

57

lippenbijtend, als zich met moeite de trap opwerkend, naar boven, weer en weer, den nacht in. . . .

* * *

De Beems waren nette lui.

Tegenover de klein-arme jodenslagertjes, die scharrelden van winter naar winter, 's zomers gebrek lijënd of zoolang 't ging, van 't geld van dé boeren etend, speelden ze nog de groote kooplui, flinke slagers met drie, vier beesten in de week. Voor de anderen, slagers met geld, enkelen renteniers al, waren ze de fatsoenlijke armoedzaaiers, knoeiend met de boeren, sjagge-rend van de eene week de andere in, leenend bij elk, die maar geven wou. Toch werd dat voor de kleinen verzwegen, die soms, als iets uitlekte, van een te lang gesarden boer, een afgezetten geldschieter, of een die 't pocherig rondspoog door de Joodsche gemeente, de Beems er mee knepen, nu lachend-intiem, als ze samen handelden, dan venijnig-publiekmakend, met den gul-zigen haat van door grootspraak getreiterde toHbertjes. Vaak werd er, in 't lokaaltje, waar 's Zaterdagsmiddags na koffiedrinken een uur door den Rebbe geleerd werd, vóór diens binnenkomst kwartieren lang stil-hevig gevochten, meestal in weerszijdsche uitspuwin-gen van haat om eindloos elkaar bemoeilijkenden broodstrijd; om door al dringender, nijpender nauwte van arbeidsveld tot diefstal neergesjaggerd handelsleven. Die hevige woedébrakinkjes, opgekropt een heele pijnlijke week, deed vaak den korten rustdag tot een vergalling zijn waar zij bijeenkwamen. En tot de Rebbe eindelijk hen tot zwijgen moest sissen duurde 't soms voort: opsomming van afgézette boeren, die niet meer leveren wouen; bedrog met gewicht, dat uitg^ekt was; oneerlijke onderkooping van vee. Zóó was hun leven bijna heel en al tot gesjagger om brood van adem in adem verworden, terwijl zij elkaar be-gluipten en begluurden, elkaar’s rustige moment gul-