Jankef's oude sleutel

de lange verwende zoon is van een gepensioneerd hoog Indisch ambtenaar, daarom houdt Gerrit Jan van Wyhe niet op met te toonen dat hij Eli te min vindt voor hun school; daarom treitert hij hem met een regelmaat en een onaantastbaarheid, alsof hij door de anderen daarvoor is aangesteld en beloond wordt, om te protesteeren tegen Eli’s deelneming aan hun schoolbestaan.

Zoovaak is voor Eli het samenstaan met een groepje van de klas niet onontkoombaar, of Gerrit Jan van Wyhe’s kleine kopje vraagt:

„Zeg Eli, wat doet jouw vader nou eigenlijk?”

Dezen keer eens, Eli, na een langen blik en het zoeken naar een variant op de vorige keeren:

„....Leven.”

„Koopt je vader ook wel ’s antiek?” vraagt Frits Bunge, de zwarte jongen van den post-ambtenaar.

......Ook wel ’s, als het voorkomt.”

„Ja, maar wat doet-ie nou eigenlijk voor vak?” dringt van Wyhe weer.

„Wat doet joüw vader dan?”

„Mijn vader?.... Mijn vader is eigenlijk scheepsbouwmeester, en scheepsproviand-verzorger.”

„Nou, mijn vader is koopman.”

„Koopman? ja maar in wat is-ie dan koopman?”

„O, in alles, dat hoor je toch wel?”

„Ja maar waar dan in?”

Zij zwijgen allemaal, in gereede afwachting van de martelpartij. Op tw^Tee na. De blonde Johan van der Kuyle, van den militairen muziekdirecteur, loopt weg. En alleen als Otje Berghuis er bij is, komt er nog wel eens een oogenblikje hulp. Otje Berghuis is een vriend, op een afstand die misschien niet hoeft te bestaan, maar dien Eli niet waagt te overschrijden. De tegenstand van alle anderen drukt te zwaar op hem, dan dat hjj die dapperheid kan bereiken. Het is de zwevende geest van het kleine ondernemerdom die hem gebonden houdt: Jankef is geen loon-arbeider, al zwoegt hij. Otje komt uit een ververs-huis en ververswinkel; hij leert best, en hij heeft, met zijn democratisch kaalgeknipte ronde kopje en zijn oolijke bruine oogen, lak aan alle deftigheid van deze school. Zoo heeft hij zijn kleine vriendelijkheidjes tot Eli, en soms wel een klein uit-gelatenheidje. Als hij bij de ontmoeting in de vrije oogenblikjes plotseling vóór hem gaat staan:

31