Pakkettenrapport Rode Kruis

37

— wat gelukkig op het laatste ogenblik verhinderd kon worden — en de andere eerst weken later in de buurt van Treubitsch gevonden werd, nadat velen aan de doorstane ontberingen waren bezweken. De heer Dentz stélde voor, dat hij, of iemand anders, naar Stockholnv gezonden zou worden, daar hij van oordeel was, dat de heer Woensdregt door zijn drukke werkzaamheden niet zoveel zou kunnen bereiken als iemand, die voor dit doel speciaal naar Stockholm zou gaan. Tekenend voor de waarde, die onze autoriteiten te Londen aan déze reddings-kansen toekenden, is wel een brief van de heer Ferwerda aan zijn Stockholmse vertegenwoordiger, de heer Woensdregt (8 Maart 1945), waarin eerstgenoemde naar aanleiding van het aanbod van de heer Dentz opmerkt: „ I would stül have to consider whether the matter is of sufficiënt urgency and importance.”(§)

Ongeveer een week na de ontvangst van Woensdregt’s mededeling inzake de ophanden zijnde evacuatie werd uit Stockholm bericht ontvangen, dat Zweden voor het transport uit Bergen-Belsen geen vervoermiddelen beschikbaar zou kunnen stellen, maar dat de Noorse repatriëringsmissie te Stockholm haar aldaar gestationneerde autobussen disponibel wilde stellen, mits de Noorse autoriteiten te Londen hiertoe hun toestemming zouden verlenen. De heer Dentz meldt, dat hij zich aanstonds met de Noorse missie te Londen in verbinding heeft gesteld, waarbij hij toestemming wist te verkrijgen, dat een twintigtal autobussen voor het bewuste doel zouden worden afgestaan. Vanzelfsprekend kwam het er nu op aan, Stockholm zo spoedig mogelijk met dit verblijdende resultaat op de hoogte te stellen, waardoor de laatste hinderpaal, die de voorgenomen evacuatie belemmerde, uit de weg geruimd zou zijn.

In die tijd was de ambtelijke gang van zaken zo, dat de heer Dentz alle telegrammen door bemiddeling van de heer de Groot moest verzenden. De heer de Groot weigerde echter het telegram, dat het gunstige bericht bevatte, te versturen (15.3.45). Nog een tweetal andere telegrammen over dezelfde zaak (26 en 27.3.45) werden door hem geweigerd. Evenmin was de heer de Groot bereid toe te staan, dat de heer Dentz zich terzake met het Departement van Buitenlandse Zaken in verbinding zou stellen — hetgeen de heer Woensdregt juist uitdrukkelijk verzocht had — terwijl achteraf gebleken is,' dat de heer de Groot zelf dit departement op onvoldoende wijze heeft ingelicht over de toenmalige mogelijkheden en de noodzakelijkheid van snelle en energieke actie. Toen eindelijk, na twee weken uitstel, Stockholm langs andere weg van de Noorse bereidwilligheid tot beschikbaarstelling van de benodigde autobussen verwittigd werd, bleek inmiddels de kans tot evacuatie van onze landgenoten uit Bergen-Belsen verkeken te zijn. Bij de nadering, van de geallieerde strijdkrachten voerden de Duitsers de Joden weg met de hiervoor genoemde gevolgen.

Bijlage De commissie heeft aan de heren Ferwerda en de Groot verzocht

²3-24- hun zienswijze over deze aangelegenheid kenbaar te maken. Zoals reeds opgemerkt is, brachten de enigszins vage mededelingen, die

(§) „Ik zou toch nog in overweging moeten nemen of de zaak in voldoende mate dringend en van belang is.”