Uit de geschriften van opperrabbijn Tobias Tal

ham van Worms uitmuntend partij zou kunnen trekken. Ook Oeri Phöbus — de kleinzoon van den bovenvermelden eersten Rabbijn der Portug. Israëlieten, Rabbi Mozes Oeri uit Emden, — was als een der beste drukkers bij hem aangesteld. Doch laat mij U liever straks dë verschillende genoemden in persoon voorstellen. Ge zijt nu ongeveer op de hoogte van den tijd, waarin ik het levenslicht aan-schouwde. Laat mij dus wederkeeren tot dat namiddaguur op den dag mijner geboorte, toen omstreeks half vijf Rabbi Abraham van Worms, na zijne korte ontmoeting met den voorzanger R. Anschel Rood, de St.-Teunis-Breestraat en de St.-Teunis-Sluis overging, om zich naar de drukkerij van Emanuel Benveniste te begeven.

IV.

Op dien Dinsdag, 21 Menachem-Ab 5404 of 25 Augustus 1644, heerschte ter drukkerij des heeren Benveniste eene eigenaardige op-gewektheid. Gedeeltelijk hebt ge de aanleiding daartoe reeds ver-nomen.

Zie! mijn oud hart klopt bij het gedenken, de vezelen van mijn geel geworden papier blozen onzichtbaar van genoegen. Want op dien dag, nu twee-honderd-zes-en-veertig jaar geleden, werd ik ge-boren. Op dien dag, kwam de eerste Amsterdamsche in het licht en dat was ik met mijne negentienhonderd-negen-en-negentig... tweelingbroeders — als ik met uw verlof dit hier on-eigenlijke maar toch doelmatige woord gebruiken mag.

Nog zoo levendig staat mij alles voor den geest, als ware het een herinnering aan den dag van gisteren. O hoorders! Haalt uwe schou-ders niet op als in spottend ongeloof.

Gij, menschen, zijt op den dag uwer geboorte nog hulpelooze wezens; het zien uwer oogen is geen zien, het hooren uwer ooren is nog geen hooren en uw geest kan nog niets vatten. Langzaam, langzaam, stapje voor stapje, met voorzichtigheid en door verple-ging, wordt ge onder teedere zorg eindelijk een mensch... En ge moogt er God voor danken, als ge waarlijk een mensch wordt, als de uitslag dier zorgen een gunstige is, als naar lichaam, geest en gemoed uw ontwikkeling volledig gerijpt is. Ja, ik heb menschen gekend, die geboren werden en oud zijn geworden en gestorven

57