Uit de geschriften van opperrabbijn Tobias Tal

Israëls bewaard, beoefend, soms in het openbaar, maar soms ook geestelijk verwijderd van de buitenwereld, in het geheim. En toen Nebukadnezar, de machtige Babylonische overheerscher, het ongods-dienstig, onwetend, afgodisch geworden volk sloeg en den tempel te Jerusalem in vlammen deed opgaan — toen ging de Thora en hare mondelinge verklaring met de profeten-leerlingen, die te mid-den der staatkundige stormen en onder het loeien van het krijgs-rumoer in stille afzondering de beoefening onvermoeid gehandhaafd hadden — mede in ballingschap naar Babel. En er kwam berouw en bekeering over Israël; het ontving weder de kennis van schrifte-lijke en mondelinge leer als een bijna nieuwe openbaring uit de handen der geloofsgetrouw gebleven profetenjongeren. Ezra en Ne-hernia leidden Israël terug naar Palestina. De schriftgeleerden en de mannen der ״groote vergadering” waren de leeraars van Israël. Het volk Gods werd door hen gedurende de vijf eeuwen van het bestaan des tweeden tempels op nieuw gebracht tot leer en daad der schrif-telijke grondwet en hare mondeling overgeleverde organieke ver-klaring. Toen, na den tweeden val Jerusalems, Israëls geloofswet alleen de kracht, de bodem, de sterkte van het voortbestaan Israëls vormde, begonnen de hoofden des Jodendoms de organieke ver-klaring in systematisch duidelijke wetsartikelen uit te drukken, want die verklaring was hier en daar in hare mondelinge overlevering onzeker geworden; vandaar discussie. In nieuwe gevallen was de or-ganieke verklaring de bron voor nieuwe complicatiën en beslissingen, maar ook voor twijfelingen en twistpunten onder de schriftgeleer-den. Ja, vaak trad ook in beginselkwestiën verschil van opvatting aan den dag. Maar vooral bleek langzamerhand het gebrek aan syste-matische formuleering en rangschikking der autoritatieve beslissingen.

Het was ruim honderd jaren nadat Titus, Rome’s veldheer, den tweeden tempel had laten verbranden, het was ongeveer in het jaar 180 onzer jaartelling, dus nu ruim zeventien eeuwen geleden, dat een der aanzienlijkste geleerden Israëls, ״Rabbi Juda de vorst”, de orga-nieke mondelinge verklaring tot organiek wetboek vormde, tot een groot geheel, de Misjna geheeten, een wetboek in zes deelen en drie-enzestig onderafdeelingen of tractaten. Zes deelen zeg ik. Het eerste,

ברכות וסדר זרעים , behandelt lofzeggingen, gebeden en land-

40