Uit de geschriften van opperrabbijn Tobias Tal

gevolge van zijn eigenschappen veel invloed had, kon hij ook veel bereiken. In menige gemeente bracht hij vrede; ’k zou er aardige verhalen over kunnen doen. Aan het werk van Joodse verenigingen werkte hij in allerlei Juncties mede; als het doel maar goed-]oods was. Joodse gevangenen wist hij nieuwe levensmoed te geven. Als er bij jonge mensen een aanleg werd waargenomen en er voor hun oplei-ding steun nodig was, wist hij vaak te helpen. Moest er hulp komen, hetzij voor jongen, hetzij voor ouden, dan wist hij, soms met anderen tezamen, soms alleen, de hulp te vinden. Ongetroost ging niemand van hem weg.

De waardering, die hij overal vond, was heel bijzonder; in alle kringen. In 1887 werd hij tot lid benoemd van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde. 111 1897 was hij lid van en hield hij een voordracht bij het letterkundige congres in Dordrecht. In Den Haag was hij tot lid benoemd van Die Haghe. En daar hield hij zijn voor-dracht ״Haagsche Bruggen”, in deze bundel af gedrukt. Etc.

Hij heeft het niet altijd gemakkelijk gehad. De zorgen zijner ver-wanten heeft hij voor een groot deel gedragen; hij was altijd de steun in de moeilijkheden. Doch ook in zijn ambt was het vaak niet gemakkelijk! In Arnhem, gemeente, die als Opperrabbijnszetel jong was, was het niet zo moeilijk; maar in Den Haag, waar bij de kerk-bestuurders veelal een niet goed gemotiveerd conservatisme voorzat, heeft hij menig heel moeilijk uur gehad, ondanks zijn tact en levens-virtuositeit.

Ik zou nog bladzijden voort kunnen schrijven — het zij genoeg. Misschien vind ik nog eens gelegenheid, uitvoeriger en meer gedetail-leerd over mijn Vader te vertellen, vooral ook omdat zijn werk en zijn leven heel nauw verbonden waren met zeer veel gebeurtenissen en mensen uit het Nederlandse Jodendom van die jaren.

Mijn dank aan mijn medebestuurderen van het בית המדרש , dat de uitgave van de hier volgende stukken van de hand van mijn Vader op zich heeft genomen.

En mijn dank ook aan Dr. Jaap Meijer, die de keuze der stukken heeft gedaan. 7.1 jn bedoeling is geweest, de verschillende zijden te doen uitkomen, die het karakter vormden van mijns Vaders persoon-lijkheid en geschriften:

11