De Joodse godsdienst door de eeuwen

werd in het heilsplan der wereld. Missionaire krachten roept hij in het Jodendom weer wakker en zij voelden zich weer als het hart der wereld, dat de verantwoording draagt voor het wel en weer der volkeren. Op een mvstieke manier kriiet het volk, dat zo vervo¹ gd en vernederd was, weer zijn profetische opdracht. Ook de vaak verguisde en miskende idee der uitverkorenheid krijgt nu een sublieme betekenis, want de uitverkorenheid wordt nu tot draagster van de messiaanse idee. De mens moet zich volgens Luria uitsluitend on het neesteliike richten: hij vindt deze weg onder andere in de ascese en meditatie, berouw en inkeer. Zijn volgelingen verspreidden zijn leer in de gehele Joodse wereld, maar nergens vond deze zo een sterke aanhang als bij het Poo¹se en OekraVnische Jodendom, waar deze geesteshouding tot levensstijl werd.

De Kabbala richt zich nu tot het volk, roept het op tot een gezamenlijke heiliging van de groep en van ieder mens afzonderlijk. Zij vraagt van de mens zich uitsluitend op het hogere te richten, boete te doen en zich te concentreren on het heibge.

Het volk kon op den duur deze sterke concentratie en spanningen niet verwerken, diepe schuldgevoelens kwamen op bij de mensen en een vertwijfelde neerslachtigheid ontstond in de harten der gelovigen. In deze tijd van de hoogste crisis treedt een sterke persoonlijkheid op de voorgrond, die aan de inhoud van de Kabbala een nieuwe interpretatie geeft en een nieuwe levensinhoud schenkt aan het Jodendom. De man, die deze omwenteling teweeg bracht en zijn onmiskenbaar stempel op het Oost-Joden-dom gedrukt heeft, is de Baal Sjem. Met hem begint de beweging van het Chassidisme, waarover ik U een volgend keer hoop te vertellen.

41