De Joodse godsdienst door de eeuwen

houd hebben, of moeten wij ze beschouwen als eenvoudige bevelen van God-zelf, die onherroepelijk en onvoorwaardelijk nageleefd moeten worden zonder ze aan een nadere analyse te mogen onderwerpen?

In de Joodse wijsbegeerte van de Middeleeuwen heeft men een classificatie van de geboden ter hand genomen, waarbij deze geboden in twee groepen werden verdeeld, de mitswoth sjim’ioth en de mitswoth sichlioth. De eerste zijn geboden die men enkel uit gehoorzaamheid aan het bevel Gods volvoert en waarvan de oorsprong en de innerlijke betekenis niet steeds duidelijk zijn; de mitswoth sichlioth zijn de geboden, die het verstand, het geweten en de moraal tot grondslag hebben. Wij zouden het filosofisch zo kunnen uitdrukken, dat er geboden zijn met een heteronome oorsprong en geboden die een autonome oorsprong hebben.

Door deze indeling kan men als het ware vanzelf het probleem stellen, welke wetten bij uitstek het Jodendom karakteriseren.

Tegengestelde meningen van Maimonides en Jehuda Halevie

Om uit de opvattingen van een grote reeks van eminente Joodse denkers in de Middeleeuwen slechts een greep te doen, geven wij voorbeelden van tegenovergestelde inzichten. In de eerste plaats Maimonides (hij leefde in de 12e eeuw), de filosofisch denkende mens par excellence in het Jodendom. Volgens hem kan men zich de inhoud der wetten niet beter verwerven en tot innerlijk bezit maken dan door een filosofische doordringing en innerlijke verdieping in deze wetten. De mens moet de wetten psychisch zo aanvoelen en geestelijk doordringen, dat, als God hem de wetten niet opgelegd had, hij ze zichzelf had opgelegd. Juist daarom kan Maimonides een indeling in twee groepen, die ik al noemde, niet waarderen. Voor hem hebben alle wetten een filosofisch-ethische strekking. En zo probeert Maimonindes alle wetten de revue te laten passeren en ze

28