De Joodse godsdienst door de eeuwen

Rede uitgesproken door Mr Dr M. König op 16 maart 1958

Sa’adia Gaon, vader der Joodse middeleeuwse filosofie

De Joodse filosofische werken uit de Middeleeuwen zijn oorspronkelijk niet, zoals U zoudt verwachten, in het Hebreeuws geschreven, maar in het Arabisch. De Joodse filosofie is namelijk ontstaan mede door een stimulans uit de beweging der Karaieten, die de mondelinge leer in het Jodendom, neergelegd in Misjna en Talmoed, als niet gezaghebbend beschouwden en uitsluitend Tenach, de Bijbel, in het bijzonder de vijf boeken Mozes aanvaardden als enige bron van het religieuse en sociale leven in het Jodendom. Sa’adia Gaon, de eerste Joodse wijsgeer in de Middeleeuwen, was een geestelijk tegenstander van de Karaieten en hij verdedigde het Talmoedische Jodendom tegen wat hij beschouwde als een afvalbeweging. Daar de Karaieten argumenten putten uit de Arabische filosofie, die eerst op de nieuwe-platonische en later op de filosofie van Aristoteles gericht was, begon Sa’adia Gaon het Rabbijnse Jodendom, dat de Talmoedische leer tot grondslag heeft, te verdedigen in dezelfde taal waarin het was aange-

26