Levensgang, eerste deel

io7

groezellicht van slop-achterkant nog• bewoond werden. Soms zag ie, rrtidden in z'n geloop, onder instamping van regels en woorden, 'n Vuur-groen gevonk van oogenlichtjes, als zwevende fosforgaatjes, m duisternis zwammend. Dan klonk er 'n miaauwend-klagelijk geschrei van de donkere burenzolders. ״'n Kat" ! — schrok ie, trillend Van bange nerveusheid.

^: Dan later lachte ie weer luid van genot, als ie, 't woordenlijstje voor de helft met één hand bedekkend, zag dat ie ze allemaal weer wist, en als ie telkens herhaalde, herhaalde en nergens haken bleef in zwak, niet wetend gegis, dan vroolijkte 't in 'm op, dan ontdooide alles om 'm heen, dan voelde ie de kou, zag ie de kaalheid niet, rook ie geen stank van schimmel, uitrottende peluwen en stinkende matrassen." In wanstaltig gebocht sloop z'n schaduw langs den grond, achter 'm aan, en loopend uit den lichtkring, door-reepte tegen de latjes z'n schaduwlijf in zwart gebroken brokken over-glijend de zoldering. Alsof kacheltjes gloeiden vóór in z'n borst, zóó vroolijkte ie op, toen ie heelemaal kon doorlezen z'n vreemde taal, en alles begreep, doorvoélde. Bladzijden, die ie vroeger vreemd-schuw had aangekeken, zichzelf nét voelend als gek, dat ie in zoo'n ontzettend lettergewemel geen woord kon vasthouen dat 'm wat zei, verstond ie nu door en door.

Nou zag ie 't allemaal anders. Juichen kon ie, dat 't vroeger-voor-z'n-oogen-wegwemelend-vreemde, daar in al z'n bedoel voor 'm lag. Dat ie nou toch nog heel weinig wist, begreep ie, maar sterk voelde ie zich, 't lamme, saaie in dat begin-peuteren van studie, volgehouen te hebben; dat ie zich niet had laten breken door de ellende beneden, door de fabrieksbenauwingen en werkafmattingen, door Rozalie, door alles wat 'm had willen pakken, neerslaan en vernielen. (&een zier gaf ie om mooie kamers, om warmte, gezelligheid; als ie maar kon werken, werken, leven, voelen. Ja, dat gevoel, dat smachtende, dat pijn-droeve verlangen naar iets wat ie wilde hebben, zien, grijpen, iets dat 'n beetje koesterend om 'm heen kwam staan, maakte 'm soms ongerust, 't Kon zoo knagen aan z'n tevredenheid, aan z'n rust, en 't kwam zoo hevig in 'm op, soms zelfs midden tusschen z'n geploeter aan z'n talen, soms midden in 't lezen van 'n boek; 't overviel 'm plotseling, en dan kón ie niet zitten blijven, dan moést ie op. Onrustig hamerde 'n brandend verlangen dan in 'm, 'n gekabbel en gekweel van innigheid. — Hij wou hebben iets zoo innigs, zoo broos inééns, iets zoo liefs, dat ie 't aanbidden kon. Maar was 't wel aanbidden ? — Hij begreep niet wat ie ermee bedoelde. Telkens sloeg dan 'n nevelend gestoei van zelf-gevraag en zelf-geantwoord door z'n brein. Ja werken was 't, voelen de zielen, de verlangens kennen, begrijpen. Neé, niet kennen, want als 't dat was, moest 't gevoel niet opgolven, als ie toch al z'n lesjes kende. Neé, dat was 't niet. En toch had ie zoo'n soort geluk, zoo'n stil-bevend vreugde-gejoel in 'm, als ie voelde, zoo heelemaal uit-zich-zelf, wat mooi was. En dol-blij, met verruk-

I. 9