Letterkundig leven, deel 2

VERZAMELDE GEDICHTEN. 9i

ook niet zonder humoristische kracht. Hij mist de wisselziekte in sympathieën van zoovele critici; hij stéat, er is iets zeer energisch en zeer massaals in zijn gedachtenleven. En, wat mij het meeste aantrekt in Verwey, het is zijn mystiek gevoel van en voor de geestelijke beweging der dingen. Slechts weinigen beseffen de immanentie der schoonheid, in de dingen, gelijk Verwey. Zijn gedichten zijn vol van dit sentiment. Zij kunnen donker lichtend zijn als een fonkelende sterrenhemel, als een azuur van den nacht, vol geheimzinnigheid. Het raadselachtige, (niet rebus-achtige)inVerwey's dicht is op zich zelf ook een schoonheid. Ik erken, deze woorden van karakteristiek zijn slechts vluchtige aanduidingen van zijn wezen inhoudend. — Voor nu heb ik slechts de bedoeling, de verschijning Verwey, geknauwd en geminacht door een zekere groep, zeer geëerd en hoog gesteld door weer een anderen kring, even met u te bekijken, als geheel onpartijdige, staand buiten de vereerders, zoowel als buiten de neerhalers. En van deze plaats af zeg ik u: dit is mijn meening over Verwey. Hij zegt dikwijls dingen waar ik lijnrecht tegenover sta. Hij kan star, overwijs, hardnekkig en bekrompen zijn, als hij het b. v. over de "verbeelding" en de "realiteit" in de kunst heeft. Hij kan rare en mislukte, leelijke, gewrongen en verstandelijk-strakke en droge dingen fabrieken. Maar, zijn geheel werk is zeer boeiend, arbeid van een groot dichter. Hij heeft nu en dan hoogere bewustheid van den ziener; hij kan soms de levensverborgenheid aanroeren met zijn beeld, zijn taal en zijn rhythme, gelijk dit zeer weinige dichters in ons land vermogen. Hij is inderdaad een buitengewoon geestelijk werker, ondanks alle hoovaardij en groot zichzelf voelen. Neem dezen bundel en laat u bezingen, laat u door het zilveren licht van geestelijk leven beschijnen. Verwey vermag het. Hij leeft in een zoo teere spheer van verbeeldingen. Hij raakt van zijn plaats, realiteit en droom.