Letterkundig leven, deel 2

86 DE ASSENHOEVE.

Lief vadertje wil dat lief Tineke van den kalen candidaat afziet. En ge raadt niet in tienen, wat het heve boerenmeiske antwoordt:

....״vader, vadertje, als Huug (dat is de ״kale", Q.) het gewild had zou ik zijn vrouw reeds zijn, en ver weg van u allen, vèr, vèr weg, ik zou zijn vrouw zijn, nog niet voor de wetten van God, maar zeker voor de groote natuurwetten, voor de wetten onzer liefde".—

Op dien toon, in deze termen keuvelt het ״boerenmeiske" met haar snoes van een moordenaar-vader.

Wat is nu in al dit gedoe het weeë? Dat hier een jong schrijver met zekere opmerkelijke technische schrijfvaardigheid, met onmiskenbaren aanleg voor bouw en samenstelling van een roman-verhaal, zoo onnoozel en in zulk een onbekookten draf een stof achterna rent die ontzaglijk ver boven zijn krachten gaat. Zijn stijl, ook in de meer nuchtere deelen en saamstellingen, mist alle bezielde innerlijkheid. Neem een nuchter observatie-brokje:

״Naast een buikig kastje, waarop zuinigjes met gehaakt doekje overspreid, een ledige glazen stolp, twee vaasjes en een koperen doosje waren uitgestald, troonden stijf en vertrouwelijk, met steile leuningen en vierkanten vlechtzetel, twee oude stoelen. Langs de wanden prijkten kleurige platen van heiligen."

Voelt ge, er is nergens innigheid, visueele saamhang in de details. Schoon dit zinnetje nog een der beste is uit het boek. Maar zie nu eens zoo iets gezegd bij Van Looy. Dan is alles in een atmospheer wasemend. In v. Wermeskerken's stukje zijn enkele dingen van het koud-geobserveerde overgaand in het half-karakteri-seerende en ironisch-aanduidende. Vooral in den bijzin: "stijf en vertrouwelijk". Maar verder is in de detail-spiegeling geen leven! En alleen dan wordt dit observeerend detaillisme: prozakunst. Het mag waar zijn, ook wel eens: overlading. Gerard van Eckeren zegt over Van Looy o. m. in een studie, eenige jaren her