Letterkundig leven, deel 2

46 DE GELUKKIGE FAMILIE EN EÉN VOOR ÉÉN.

tot ons gebracht, een scheppend vermogen in hem aanwezig, dat hem op een ander plan van schrijfkunstenaarschap, de gelijke maakt van meester Van I^ooy. Daarom lijkt het ook zeer onbillijk de soms stralende beschrijvende woordkunst van Van I,ooy te stellen tegenover de minder-stralende beschrijvende woordkunst van Robbers. Eerst zuiver wordt deze vergelijking als men de woordkunstige beschrijvingsmacht in het wasemend-beeldende van Van Looy, de vonking van zijn coloriet, als een schéppend vermogen plaatst tegenover een gelijkwaardig-schéppende macht van Robbers: zijn psychologie, de ontleding en saamvatting van mooie menschenfiguren, waarin ook zijn woord, — dè.n niet slechts bestaand van klank, kleur, gloed en zinnelijke schoonheid, — door een psychische innerlijkheid en een ontstellende ontroeringsdiepte tot prachtig en groot leven wordt gemaakt. Deze opvatting heeft blijkbaar ook min of meer M. H. van Campen gehad, toen hij het beste stuk schreef, dat ik over de twee romans van Robbers gelezen heb. Ook Van Campen verklaarde, dat Robbers aan de mannen van '80 maar weinig te danken heeft. Naar zijn inzien toont Robbers' stijl hier en daar neiging tot slordigheid, en als het éénig juiste woord zich te lang laat wachten, neemt hij in 's hemelsnaam maar het meest-benaderende. Maar de gave der raakbeeldende taal is toch geheel en dl van hem. Van Robbers kunt gij niet het rijke detail verwachten, de diepe schaduw en het felle Hcht. Hij geeft stemming, evenwicht, goedmoedige, berustende en berustigende schoonheid. In het zéér voortreffelijk artikel van Van Campen lijkt mij echter én het feit, dat hij in Robbers' roman meer de individuën dan het gezin ziet, én het feit, dat hij zijn woordkunst als evenwichtig en onuitbundig voorstelt, onjuist en de kracht zijner karaktersynthese miskennend. Ik hoor altijd over Robbers' droogheid en bekwame evenwichtigheid en effenheid leuteren. Dit iriteert mij in de hoogste mate. Hij is