Letterkundig leven, deel 2

lilia.

ongehuwden staat, maar daarom geen pleidooi voor vrije liefde, — want in dit werk wil Lilia zeker met Vincent Reannet trouwen, maar hij, genotziek, walgelijk-verwend baasje en decadentisch rijkelui's-kind wil niet. Hem wacht een bruid als.... buit. Eerst Lilia, dan van haar è.f.... naar de riksen toe!.... dén het andere vrouw-mensch. Het feit dus dat mevrouw De Jong het ongehuwde moederschap in haar roman verheerlijkt is niet om het ongehuwde maar om het moederschap. — Een parabel dus met een horrelvoet, een moraal met een mank been. Toch zijn er zeer mooie, werkelijk zeer diep gevoelde fragmenten in dit boek. Maar men moet zeer voorzichtig zijn met waardeering, niet uit vrees voor niet gedeelden of overdreven lof, maar uit vrees daana niet voldoende meer te kunnen laten uitkomen, waaróm zoo schriklijk veel heftig irriteert in dezen roman.

Ik wil dan allereerst wat zeggen over de stijl-techniek.

Het is een algemeen voorkomend misverstand dat proza zooveel gemakkelijker zou te schrijven zijn dan poëzie. Het proza der laatste twintig jaren heeft het pubhek toch wel kunnen leeren wat taal-componeeren moet zijn. Dat er allerlei droevig-caricaturale navolgers en naapers op de kust zijn komen kapen is de schuld der oorspronkelijken niet, noch die der groote voorgangers, bewijst ook niets tegen de origineele schoonheid der werkelijke taai-componisten. — Dat vele zelfs zeer verdienstelijke schrijvers uit de generatie van '80, alle critische onderscheiding missen en namaak-lorren voor oorspronkelijk aanzien, en op allerhande wijze er inloopen bij de waarde-bepaling van boeken, ook dat gaat buiten de verantwoordelijkheid der groot-critische werkers om. Maar zeker is het, dat publiek ten volle de gelegenheid bezit om te kunnen zien keuren. Het publiek hoeft niet mee te dobberen met tam gekweel of critisch geschetter. Het zoekt