Letterkundig leven, deel 2

IOO DE OUDE STRIJD.

Lees b.v. eens zoo een zin, niet uit een opstel van 1880, maar uit de voorrede van 1905:

Dit is dan ook de reden waarom ik aan herdrukken niet gedacht heb; en er ook nu niet aan denken zou, indien niet de strijdbare gestalte die zich door die opstellen afteekent, mij om andere redenen weer lief geworden was.

Dit hakkelende, onwelluidende proza met zijn slappe en lijnlooze expressie, zijn leelijke a en i klanken is nog fraai gestijld in vergelijking met andere zinnen. De kursieven zijn overal van mij en nu lette men op het feit dat deze man de Oude Gjrfs-redakteuren Van Hall, Boissevain, Hooyer, De Beaufort enz. zoo fél aanviel om hun z.g. klankloos en verward geschrijf. Ziethier nog een blommetje uit diezelfde voorrede:

Er is niets waar in onzen tijd de jeugd minder geschikt toe is dan tot stilstaan rondom den troon waarop een voldane grootheid zich heeft neergezet. Zij trappeh/orfe» van ongeduld; zij voelen dat onder de tijdelijke voldaanheid, zelfs van den grootste, niet de vaste grond gewonnen is, waarop de toekomst kan bevolkt worden. Toch is dit wat lij vienschen: — vaste grond, waarvan men gelooven kan dat hij een toekomst heeft.

Let nu eens op zinstruktuur, wendingen der taal en beeldspraak. Is er beeldende realiteit in deze zinnetjes van 1905? Ten eerste die "stilstaande jeugd rondom den troon", die trappelvoete« van ongeduld. Deze meervoudsvorm slaat natuurlijk op de personen, die het enkelvoudige begrip "jeugd" voorstellen. Maar in zijn voorrede-zinnetjes werd alléén van "jeugd" gesproken. En ieder met éénig zuiver klankgevoel hoort dadelijk, dat hier de enkelvoudsvorm van veel schooner, stuwen-der gang is, dan de ook grammatisch geheel foutieve en plotselinge inschakeling van den meervoudsvorm, doelende op jeugdige dichters. Van de grootheid die "zichzelf heeft neergezet" zwijgen we, om met verbazing te vragen, hoe je een toekomst bevolkt.