Zegepraal

37

De eigen hevige werking van visioen en verbeelding, dat gaf 't gezicht op dat vreeselijke leven.

'n Wereld van voorbij gewentelde werkelijkheid weer terugschietend in 't leven, onder 't vlammige verbeeldingsspel dat niet kon vergrilligen, want mijn geest die vasthield de voorstelling, kende èlk feit en èlk detail.

Ik had toén honderd drama's en romans kunnen schrijven, als ik minder egoïstisch in 't doorgenieten was gebleven. Door telkens nieuwe levenskringen te omvamen bleef 't scheppen onder, de opneemdrang bóven.

En de middeleeuwen! Als je éérst de middeleeuwen in hun mystiek hebt doorleefd, en ze dan weer zóó ziet, als 'n sociaal drama, dat is prachtig en schokkend.

Je moet er natuurlijk een ontzaglijk universeel voelen voor hebben, maar dan geniet je ook tienvoudig. Want hun mystiek karakter, hun verborgen pracht van klooster en kerk, hun primitieven, hun gothiek, is mij even lief en groot er om gebleven.

V.

En ga zoo eens naar de fransche zeventiende of achttiende eeuw ! Zooals ik 't toén in mijn studienachten deed.

Liefste, weet je hoe ik die doorleefde ?

Er was in mijn leven een tijd dat ik met diepste bewondering de gracie en verbijsterende pracht van 't fransch hofleven in me opnam.

Je begrijpt nu hoé ! Zooals ik iets in me op moést nemen. Er mee leven, dagen, nachten tot in 't diepste kern-eigene ; de ״mémoires", konfessies, brieven, den gansch intiemen groei van die adellijke bloem, tot ze openbarstte en zich diep in 't liart liet kijken.

Geen fransch feest, geen minnarij, geen gevecht, duel, samenzwering of ik heb ze meegemaakt, zooals dat de lévenden onder hen destijds ondergingen.