Essay en critiek, Groote figuren

87 GROOTE FIGUREN

Waar men vroeger gesloten collectivisme zag, onthulden jongere onderzoekingen juist individualistische trekken. Besef... ״jongere onderzoekingen!" Tooverij en modern-historische doelstelling! Yader Lamprecht heeft afgedaan... het individualisme was evenmin de alles-overheerschende trek in de Renaissance, gelijk Jacob Burckhardt zoo fel ons wil opdringen. ״Het is hoogstens één trek uit velen", doceert Prof. Huizinga...

Nu krijgt de groote cultuurkenner zacht-bestraffende klapjes op zijn posteriorus... Konrad Burdach strijkt het broekje... Te fel staarde Burckhardt in het Italiaansch Quattrocento.. . Nam dus gebrekkig waar wat daarbuiten lag!... Historie-ontwrichter dus?... Yoor Burckhardt is immers het kenmerk der Renaissance ״persoonlijke doelvoorstelling en vrije levensbepaling". .. En wat is hem al niet ״ontgaan!".. . Neen... de geest der Renaissance is ״veel minder modern" dan men steeds weer geneigd is aan te nemen, zegt Huizinga. De Renaissance staat ״zeker niet aan den modernen kant". Hier helpt Troeltsch weer een handje mee... Burckhardt een verkeerde generali-seerder?...

Misschien Prof.

Neem kennis van hoofdstuk ״Die Religion und der Geist der Renaissance" dl. 2, in ״Die Kultur der Renaissance in Italien". Daar klinkt het al duidelijk:

״Diese modernen Menschen, die Träger der Bildung des damaligen Italiens sind religiös geboren wie die Abendländer des Mittelalters, aber ihr mächtiger Individualismus macht sie darin wie in anderen Dingen völlig