Essay en critiek, Groote figuren

OVER FRANCISCUS VAN ASSISI 41

Hier al vangen wij het bovenzinnelijke licht van den Kristallijnen Hemel.

Het oordeel van Franciscaan Johannes Fidanza (San Bonaventura), den scholasticus en mysticus, over den heiligen Dominicus, in ״Canto Decimo secondo", is heel wat gedwongener en moeizamer, en smaakt flauwer naar den Zoeten Appel van den Paradijs-boom, al berispt ook Bonaventura, gelijk Thomas, eigen Ordebroeders.

Hoe moéten bezit-Christenen zich doodelijk schamen onder de gedachte aan Seraphijn Franciscus' half martelaars-leven, al beleed hij zielszuiver, onvoorwaardelijke gehoorzaamheid aan de Moederkerk; onderwerping aan Pausen en Protectors, en al openbaarde hij overal de zaligmakende kracht van het Katholieke geloof¹). Schamen ook voor heftig-geeselenden Dante, die in ״Paradiso", in den negenden Zang, Pausen en Cardi-nalen te lijf gaat met bijtend sarcasme,... ze als verblinde doodstaarders op Decretalen en bijeenstapelaars van rijkdommen, in het voorbijgaan hoont en striemt.

XIV

Zooals Dante ook Pausen in de Hel het martelen door God's wrekende gerechtigheid (״Inferno" XIX). In dezen Zang laat Dante de schandbazuin schelscheurend klinken over Paus Mcolo III en over Paus Bonifacius, wegens simonie, (zoogenaamd naar Simon Magus van Samaria), — wegens verkoop van geestelijke ambten of geestelijke voorrechten tegen geldsommen. De geheele